Phật học vấn đáp : Niệm Phật – Pháp Sư Tịnh Không

Đáp: Đương nhiên là có thể. Vì trong năm kinh một luận không có nói nhất định phải tham gia Phật Thất mới có thể vãng sanh, cũng không nói nhất định phải thức khuya niệm Phật mới có thể vãng sanh. Chúng ta phải y theo pháp không y theo người.

Đáp: Điều này rất quan trọng, bạn nên nói cho bà biết lợi ích của việc niệm Phật. Việc niệm《Diệu Pháp Liên Hoa Kinh》của Nhật Bản là của Nhật Liên Tông. Quan trọng nhất vẫn là niệm Phật cầu sinh Tịnh Độ; nếu không niệm Phật cầu sinh Tịnh Độ, có thể bỏ lỡ cơ hội trong đời này.

Đáp: Có thể niệm. Kinh Phật dạy nguyên tắc tu hành là “nhất thiết pháp tùng tâm tưởng sinh” (mọi pháp đều do tâm tưởng mà sinh). Nếu trong lòng bạn nghĩ rằng có vô số quỷ thần sẽ đến quấy nhiễu bạn, bạn có thể tu theo pháp môn này. Nếu bạn có thể tin tưởng rằng Đức A Di Đà cũng có khả năng như Bồ Tát Địa Tạng, bạn chuyên niệm A Di Đà Phật cũng được. Điều này hoàn toàn do lòng tin của bạn quyết định.

Đáp: Đây là một vấn đề rất nghiêm trọng. Mặc dù suốt đời niệm Phật, nhưng vẫn còn lưu luyến thế gian, không nỡ rời xa người thân, không thể buông bỏ tài sản, nên lúc lâm chung tham sống sợ chết. Chúng ta nhất định phải nâng cao cảnh giác, thường ngày phải nhìn nhận nhẹ nhàng về sự sống chết, nhìn nhận nhẹ nhàng về duyên đời, quyết định không lưu luyến, vì thế gian này tất cả đều là giả. Khi con người già, phải nghĩ đến việc sắp ra đi, nên xử lý hậu sự của mình như thế nào, như vậy tâm mới buông bỏ được, ra đi cũng sẽ nhẹ nhàng, công phu niệm Phật cũng sẽ đạt hiệu quả tốt.

Hoằng pháp lợi sinh cũng không phải thật, đừng xem đó là việc to tát, nói buông là buông, mới được tự tại. Phật dạy chúng ta phải tùy duyên, tuyệt đối không được phan duyên. Tùy duyên là thuận theo chúng sinh, có duyên thì chúng ta nghiêm túc cố gắng làm; không có duyên thì không sinh khởi bất kỳ ý niệm nào, như vậy mới tự tại biết bao! Hiện nay có người không có cơ hội thì tạo điều kiện, tạo cơ hội, đó là phan duyên; Phật dạy chúng ta tùy duyên, tùy theo hiện trạng, tuyệt đối không thêm vào bất kỳ ý niệm nào của mình, đó mới là chân tùy duyên!

Mọi người cùng nhau tu tập, điều quan trọng nhất là “lục hòa kính”, trong đó quan trọng nhất là “kiến hòa đồng giải”; nói theo cách hiện nay là cùng chí hướng. Mọi người cùng nhau tu tập, có cùng một phương hướng, mục tiêu, nguyên tắc, có cùng một cách nhìn nhận, suy nghĩ, đó mới là tập thể lục hòa kính thực sự. Một tập thể dù ít người, chỉ có bốn, năm người, nhưng mỗi người có một cách nghĩ, cách nhìn khác nhau, thì không phải là hòa hợp tăng đoàn.

Sự đồng thuận được xây dựng như thế nào? Bỏ qua thành kiến của mình, đồng thuận sẽ được xây dựng; nếu kiên trì với cách nghĩ, cách nhìn của mình, sự đồng thuận sẽ bị phá vỡ. Ngũ nghịch tội là đọa vào địa ngục A Tỳ, ngũ nghịch tội cuối cùng là phá hòa hợp tăng, tức là phá lục hòa kính. Nếu chúng ta kiên trì ý kiến của mình, kiên trì chủ trương của mình, phá vỡ kiến hòa đồng giải, thì chúng ta tạo ra tội này, sau khi chết sẽ đọa vào địa ngục A Tỳ.

Vì vậy, nhất định phải cẩn thận, phải đọc kinh. Tại sao chúng ta không thể buông bỏ? Là vì không hiểu rõ lý. Nếu bạn thực sự hiểu rõ lý, tự nhiên sẽ buông bỏ. Bạn đến nói với tôi điều gì cũng tốt, không có gì là không tốt, miễn là không cản trở sự tu tập của đại chúng là được. Chúng ta phải học theo chư Phật Như Lai “hằng thuận chúng sinh, tùy hỷ công đức”, tuyệt đối không có ý riêng của mình. Ý kiến của đại chúng, chúng ta nhìn thấy rõ, đó đều là vọng tưởng, chấp trước, phải dần dần giúp họ giác ngộ, giúp họ giảm bớt.

Đáp: “LY” là dạy bạn buông bỏ, rời xa mọi tướng hư vọng. Kinh Kim Cang có nói: “Phàm sở hữu tướng, giai thị hư vọng,” nghĩa là tất cả các tướng đều là hư vọng. Làm sao để rời xa? Tâm bạn quyết định không phân biệt, không chấp trước, đó chính là rời xa; không phải thật sự muốn bạn rời xa tướng, vì tướng không thể rời xa được. “TÍCH” có nghĩa là tích tụ công đức, bạn có thể rời xa tướng, tức là tích tụ công đức, nên “rời” và “tích” có ý nghĩa giống nhau. Đây là cảnh giới tốt, nhưng không được chấp trước, chấp trước dễ sinh ra ma chướng. Khi niệm Phật tĩnh tâm, xuất hiện bất kỳ cảnh giới nào cũng đều là “phàm sở hữu tướng, giai thị hư vọng,” không chấp trước mới là cảnh giới tốt.

Đáp: Bạn cần nói cho họ nghe về những lợi ích của việc niệm Phật, tốt nhất là kể những câu chuyện, đặc biệt là về những người niệm Phật thời cận đại. Ở Đài Loan, có rất nhiều người niệm Phật với những tướng tốt hiếm có!

Vào khoảng thập niên 60, khi Phật Quang Sơn vừa mới khai sơn, Pháp sư Tinh Vân đã mời tôi tổ chức một buổi thuyết giảng Phật học cho sinh viên trên núi. Buổi tối, chúng tôi dẫn các sinh viên dạo quanh hồ ngắm trăng, một người làm công từ làng Tướng Quân, Đài Nam, đã kể một câu chuyện rất sinh động mà chúng tôi suốt đời không thể quên. Chuyện này là thật, do chính mắt ông ấy chứng kiến.

Người hàng xóm của ông có một bà lão rất từ bi, học Phật từ sớm nhưng không phân biệt thần và Phật, đi khắp nơi thắp hương cúng bái. Bà lão có một nàng dâu, hiểu biết đôi chút về Phật lý, đã dạy bà không nên đi cúng bái khắp nơi, chỉ cần thật thà niệm Phật là được. Bà lão rất đáng quý, đã nghe theo lời khuyên của nàng dâu, ở nhà niệm Phật suốt ba năm, biết trước ngày giờ mình sẽ ra đi. Vào đêm trước khi bà qua đời, bà nói với gia đình: “Các con cứ ăn cơm trước, mẹ đi tắm.” Con trai và con dâu rất hiếu thảo, vẫn đợi bà ăn cơm, đợi rất lâu mà không thấy bà ra. Gia đình đi kiểm tra, cuối cùng thấy bà đang đứng trong phòng thờ, mặc áo hải thanh, gọi bà nhưng không trả lời, đến gần thì thấy bà đã đứng mà qua đời.

Người làm công kể câu chuyện này nói rằng việc niệm Phật và vãng sinh là thật, không phải giả. Từ câu chuyện này, chúng ta biết bà lão đã buông bỏ vạn duyên, một lòng niệm Phật, ai cũng gọi bà là người thiện, bà đầy đủ mười thiện, đủ điều kiện để vãng sinh, nên ra đi rất tự tại.

Ở Mỹ, chúng tôi cũng gặp một trường hợp tương tự, là người thân của cụ bà Cám. Người thân này cũng là một bà lão, ở nhà nấu ăn, giặt giũ, chăm sóc con cháu. Một buổi sáng, bà không chuẩn bị bữa sáng, con trai và con dâu đi xem bà, mở cửa phòng ra thấy bà ngồi xếp bằng trên giường, nhìn kỹ thì thấy bà đã qua đời. Đặc biệt, bà đã viết sẵn di chúc đặt bên giường, và còn chuẩn bị sẵn đồ tang cho con trai, con dâu và cháu, mọi thứ hậu sự đều chuẩn bị xong, thật là ung dung! Điều này cho thấy ít nhất ba tháng trước, bà đã biết ngày mình sẽ ra đi. Bà ra đi biết trước thời gian, không có nguyên nhân nào khác, chỉ vì một lòng xưng niệm, buông bỏ vạn duyên, đủ mười thiện.

Kể những câu chuyện vãng sinh này cho người lớn tuổi nghe, họ có thể hiểu, người khác vãng sinh tự tại như vậy, không chút đau khổ, đây là tấm gương tốt.

Đáp: Nếu bạn thực sự một lòng giữ gìn danh hiệu, bạn có thể không cần tu mười thiện, bởi vì bạn đã viên mãn mười thiện rồi; bạn có thể không cần thọ năm giới, bởi vì bạn đã viên mãn năm giới rồi; không những năm giới và mười thiện viên mãn, mà giới Bồ Tát của bạn cũng viên mãn. A Di Đà Phật là đại thiện nhân số một trong thế gian và xuất thế gian, tâm của bạn tương ứng với tâm của Ngài, sao bạn lại không phải là đại thiện nhân? Nếu bạn niệm Nam Mô A Di Đà Phật mà vẫn xen lẫn vọng tưởng, vẫn còn tự tư tự lợi, thị phi nhân ngã, tham sân si mạn, nếu bạn không tu mười thiện, không giữ năm giới, thì chắc chắn bạn không thể vãng sinh. Lý do này nhất định phải hiểu, tuyệt đối không được hiểu sai ý kinh giáo.

Đáp: Điều này tùy thuộc vào thể lực và môi trường của bạn, thời gian càng lâu càng tốt. Kinh hành là đi vòng quanh Phật, trong khi đi vòng quanh có thể niệm Phật. Thực ra, niệm Phật có thể thực hiện trong mọi hoạt động như đi, đứng, ngồi, nằm. Hiệu quả của việc niệm Phật là không để vọng niệm xen lẫn. Cụ Hoàng Niệm Tổ xưa đã dùng phương pháp này, vì vậy ông có thể niệm được 140.000 câu Phật hiệu mỗi ngày.

Đáp: Điều này chủ yếu là nói về tâm trí của bạn nên tập trung vào đâu. Bạn nên an tâm vào danh hiệu Phật. Các bậc cổ đức dạy rằng, niệm từ tâm khởi, phát ra từ miệng, rồi lại vào tai nghe, từng chữ từng chữ rõ ràng, không sai sót. Làm như vậy thì công phu sẽ dễ thành tựu.

Đáp: Có thể. Tuy nhiên, trong thế gian thường có một thói quen, đặc biệt là đối với người mới bắt đầu, tốt nhất là không sử dụng chuỗi hạt có hình Phật ở hạt mẹ. Đối với hình Phật, nên tôn trọng; khi cầm chuỗi hạt, nếu chạm vào hình Phật, sẽ không được tôn kính. Người niệm Phật thật sự nên dùng loại chuỗi hạt không có hình Phật để không phải lo lắng về vấn đề này.

Đáp: Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về vấn đề này. Khi gặp tình trạng này, cố gắng kiên nhẫn và tốt nhất là chuyển hướng suy nghĩ của bạn, đừng nghĩ đến cảm giác đau ngứa, vì càng nghĩ sẽ càng ngứa hơn. Hãy chuyển tâm trí của bạn về danh hiệu Phật, hoặc nghĩ về tướng hảo quang minh của Phật, hoặc nghĩ đến nhục kế của Phật. Sử dụng phương pháp này để chuyển hướng suy nghĩ của mình, tôi tin rằng cảm giác đau ngứa sẽ biến mất trong thời gian ngắn.

Đáp: Bạn có tâm muốn buông bỏ vạn duyên và nhất tâm niệm Phật, thì nên không để tâm đến mọi pháp thế gian và xuất thế gian. Chỉ cần thành thật, một lòng niệm Phật là đủ. Nếu trong khi niệm Phật, bạn vẫn muốn học cái này, học cái kia, thì bạn sẽ không thể buông bỏ được.

Đặc biệt là những điều quan trọng nhất trong thế gian là phải buông bỏ thị phi và nhân ngã, đây là những chướng ngại nghiêm trọng nhất. Tuyệt đối không bàn luận về thị phi, không nghe thị phi, không nói thị phi, thì tâm sẽ trở nên thanh tịnh. Dù người khác chỉ trích, mắng mỏ, hoặc đánh đập bạn, bạn vẫn có thể buông bỏ và giữ tâm thanh tịnh, không bị dao động bởi hoàn cảnh bên ngoài. Nếu người khác chỉ mắng bạn vài câu, bạn tức giận cả vài ngày; nếu được khen ngợi vài câu, bạn vui mừng, thì làm sao bạn có thể học được “tám phong không động”? Khi người khác khen ngợi bạn, cũng chỉ nên gật đầu, đừng để tâm vào đó, tùy duyên! Khi người khác mắng bạn, đánh bạn, chỉ cần mỉm cười cho qua, đừng so đo, điều này rất quan trọng!

Buông bỏ năm dục sáu trần, chúng ta phải sẵn lòng sống một cuộc sống tương đối thanh bần, tuyệt đối không theo đuổi hưởng thụ vật chất, điều này chỉ có thể làm được khi một lòng niệm Phật. Trên thị trường, nhiều đồ gia dụng ngày càng đổi mới, chúng đều cám dỗ bạn, thấy thì động lòng muốn mua, còn không có tiền thì vay ngân hàng, đó chẳng phải là tự gây rắc rối sao? Vì vậy, cần chịu đựng sự thanh bần, không bị cám dỗ từ bên ngoài, thì tâm sẽ yên ổn. Chúng ta sống trong môi trường nhỏ này rất thoải mái, không cần phải nghĩ đến việc mua đồ mới, tuyệt đối không làm việc lãng phí tiền bạc của dân, “hằng thuận chúng sinh, tùy hỷ công đức,” như vậy là tốt.

Đáp: Tôi nghĩ rằng điều này bạn tự hiểu rõ. Bạn làm việc một lòng một dạ, không nghĩ đến điều xấu, bạn nói cũng giống như niệm Phật. Ví dụ, nếu bạn mở một nhà hàng hải sản, mỗi ngày giết hại sinh vật, dù bạn làm việc rất chăm chỉ và cẩn thận, công đức của bạn có thể hồi hướng vãng sinh không? “Làm việc một lòng một dạ,” nếu công việc của bạn là lợi ích cho xã hội, lợi ích cho tất cả chúng sinh, đó là phúc báo, còn có thể nói là được. Tuy nhiên, “nguyện đem công đức này trang nghiêm cõi Phật” mà kinh điển nói đến công đức không phải là như vậy, mà là tâm hành thuần thiện, nhờ trì giới mà đạt được định, từ định mà khai trí. Trì giới, đạt định, khai trí là công đức. Nếu chúng ta không hiểu rõ ràng lý do mà Phật dạy, đó là sự ngu si. Không thể theo giáo pháp, đó là thiếu đức chứ không phải tu đức, điều này nhất định phải hiểu rõ.

Bạn là người tu hành, khi làm việc thì phải một lòng làm việc, công việc mới có thể tốt; khi công việc kết thúc, thì một lòng niệm Phật, như vậy Phật cũng niệm tốt. Nếu khi niệm Phật mà nghĩ đến công việc, khi làm việc mà nghĩ đến niệm Phật, thì công việc không làm tốt, Phật cũng niệm không tốt. Vì vậy, tâm không thể hai việc cùng lúc, tâm phải chuyên nhất. Chúng ta làm việc trong một ngày, thành tích có thiện có ác, bản thân phải hiểu rõ. Chỉ cần tâm của chúng ta thật sự thanh tịnh là được. Thanh tịnh tâm là gì, bạn phải hiểu rõ, không thể mơ hồ, không thể hiểu lầm.

Đáp: Đây là sự biểu lộ của lòng từ bi. Chúng ta nên cố gắng tu học nhiều hơn, khi bản thân đạt được thành tựu, chúng ta sẽ có khả năng giúp đỡ những chúng sinh đang khổ nạn. Trong hiện tại, chúng ta nên hồi hướng công đức từ việc niệm Phật, tụng kinh và tu hành cho các chúng sinh, như vậy là tốt rồi.

Đáp: Không phải như vậy. Những gì bạn thấy không phải là ánh sáng thường trụ hay thể tánh sáng ngời. Nếu bạn thấy ánh sáng thường trụ và thể tánh sáng ngời, thì xin chúc mừng bạn, bạn chắc chắn là pháp thân Bồ Tát, không phải là người phàm nữa.

Việc thấy ánh sáng khi niệm Phật hoặc trong giấc mơ là một loại dấu hiệu tốt, nhưng đừng để những dấu hiệu này chi phối tâm trí của bạn, nếu không sẽ trở thành chướng ngại. Kinh Kim Cang dạy rằng: “Tất cả hình tướng đều là hư vọng.” Nếu có những dấu hiệu như vậy, chỉ nên trình bày với thầy khi cần chứng thực. Không nên công khai mà chỉ nên gặp thầy riêng, không có người thứ ba, nhờ thầy xác nhận, không nên phát ngôn ra ngoài. Các bậc cổ đức đều làm như vậy.

Hơn nữa, thường xuyên kể về những dấu hiệu này không phải là điều tốt, vì điều này có vẻ như bạn đang khoe khoang về bản thân: “Tôi niệm Phật có dấu hiệu, còn bạn thì không, tôi hơn bạn.” Đây không phải là điều tốt, dễ dàng dẫn đến bị ma chướng. Vì vậy, tất cả các dấu hiệu nên không để tâm vào, như được dạy trong Kinh Lăng Nghiêm. Nếu bạn luôn nghĩ về những dấu hiệu này, thì cảnh giới đó sẽ không tốt, dần dần ma sẽ lợi dụng điểm này để gây phiền phức, vì ma biết bạn thích thần thông và cảm ứng, nên sẽ tìm đến bạn.

Dù ở Trung Quốc hay nước ngoài, chúng tôi đã gặp nhiều người bị ma chướng, điều này trong y học thường gọi là phân liệt tâm thần, cuối cùng đều phải vào bệnh viện tâm thần. Tôi đã gặp không ít người, có người hỏi tôi: “Có cách nào giúp không?” Tôi hỏi họ: “Có phải bạn thích thần thông không? Thích cảm ứng không?” Họ trả lời: “Có.” Những người bị ma chướng lâu dài sẽ rất quan tâm đến thần thông và cảm ứng, đó chính là nguyên nhân bị ma chướng. Vì vậy, khi gặp phải mọi cảnh giới, nên hoàn toàn không quan tâm, cũng không cần kể cho người khác, như vậy là tốt nhất.

Tổ sư Huệ Nguyên của tông Tịnh Độ đã sống cả đời ở núi, thành lập “Đông Linh Niệm Phật Đường” trên núi Lư Sơn. Ngài đã ba lần thấy Tây Phương Cực Lạc thế giới, nhưng chưa bao giờ kể cho ai nghe. Đến lúc Ngài sắp vãng sinh, Tây Phương Cực Lạc lại hiện ra, Ngài mới nói với người khác: “Bây giờ tôi phải đi, Phật đến tiếp dẫn tôi, cảnh giới này tôi đã thấy ba lần trước đây.” Vì vậy, khi nào mới có thể nói với người khác? Chỉ khi sắp vãng sinh mới được nói, còn khi chưa đi thì không nên nói, như vậy mới giữ được tâm trí và cơ thể của bạn thanh tịnh.

Đáp: Hiện tượng này là do thói quen. Vì bạn thường đến những nơi như vậy, ấn tượng sâu sắc nên chúng cứ lặp đi lặp lại. Các bậc cổ đức xưa đã xây dựng đạo tràng ở những nơi hẻo lánh để tránh những sự quấy rối và cảnh giới không tốt. Nhưng hiện nay, vấn đề nghiêm trọng hơn, truyền hình đưa vào nhà, bạn xem mỗi ngày, khiến cho năm dục sáu trần nhiễm ô. Vì vậy, người tu hành chân chính nên tránh những việc không liên quan đến mình, không xem TV, không nghe đài, không đọc báo. Nhưng chúng ta sống trong xã hội hiện đại, có nhiều việc cần biết, vậy thì sao? Xem TV chỉ nên xem tin tức, đọc báo chỉ nên xem tiêu đề lớn là đủ. Chúng ta không cần phân tích, nghiên cứu các tình hình xã hội, vì điều này sẽ gây trở ngại cho bản thân.

Việc kìm nén là sai lầm. Khi những cảnh giới này xuất hiện, không nên chú ý, để chúng tự nhiên, tập trung tinh thần và chú ý vào danh hiệu Phật. Bạn niệm “A Di Đà Phật”, tưởng tượng bốn chữ “A Di Đà Phật”, tâm trí của bạn sẽ chuyển hướng, những hiện tượng này tự nhiên sẽ biến mất. Việc kìm nén là sai lầm vì bạn dùng sức mạnh tinh thần để đối phó với nó, nó sẽ càng xuất hiện rõ ràng hơn. Do đó, không nên kìm nén, không nên chú ý, không để tâm vào, thì mọi việc sẽ ổn, theo thời gian những hiện tượng này sẽ biến mất.

Một phương pháp khác là tu thiền định. Nếu khi bạn ngồi thiền mà những cảnh giới này xuất hiện, thì nên ngừng thiền, không tiếp tục ngồi nữa. Sử dụng phương pháp này, theo thời gian, cảnh giới này sẽ biến mất. Kinh Kim Cang nói: “Tất cả hình tướng đều là hư vọng.” Tông Tịnh Độ tu tâm thanh tịnh, tông Thiền dạy “vốn không có một vật”, bạn phải hiểu rõ đạo lý này.

Nếu bạn tu hành đúng cách, thực sự làm được “không để một phần nhỏ không thiện lẫn vào”, thì những nghiệp lực quấy rầy sẽ hoàn toàn được loại bỏ, nhưng vẫn cần tiếp tục tránh sự quấy rối từ môi trường bên ngoài.

Đáp: Phương pháp dạy của Ấn Quang Đại Sư thực sự có ý nghĩa như sau: Niệm chuyên nhất danh hiệu Phật là để cầu cho chính mình, nhằm đạt được tâm không loạn và vãng sinh Cực Lạc. Việc thêm niệm một ngàn câu danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát là nhằm cầu nguyện cho tất cả chúng sinh khổ nạn trên thế giới, không phải cho chính mình, tức là mỗi ngày dành ra một chút thời gian để cầu nguyện cho hòa bình thế giới và tiêu trừ tai nạn. Đây không phải là việc tu hành hỗn tạp, vì việc tu hành của bạn vẫn là một lòng chuyên chú vào danh hiệu Phật.

Bạn có thể chuyên niệm danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát, Địa Tạng Vương Bồ Tát, hoặc các danh hiệu khác cũng được. Trong kinh “Vô Lượng Thọ Kinh – Phẩm Ba Thế Vãng Sinh”, có nói rằng người đọc tụng các kinh điển Đại Thừa, chỉ cần nguyện cầu vãng sinh về thế giới Cực Lạc, đều có thể được sinh vào đó. Từ đó có thể thấy, thế giới Cực Lạc là mở rộng, không phải chỉ niệm A Di Đà Phật mới có thể vãng sinh, niệm các danh hiệu khác cũng có thể vãng sinh. Phật không có nói rằng chỉ niệm A Di Đà Phật mới được vãng sinh, niệm danh hiệu khác thì không. Do đó, dù bạn tu tập pháp môn nào, nếu đem công đức tu hành hồi hướng vãng sinh, đều có thể được sinh vào thế giới Cực Lạc, đó chính là sự vĩ đại của thế giới Cực Lạc của A Di Đà Phật.

Đáp: Phương pháp dạy của Ấn Quang Đại Sư thực sự có ý nghĩa như sau: Niệm chuyên nhất danh hiệu Phật là để cầu cho chính mình, nhằm đạt được tâm không loạn và vãng sinh Cực Lạc. Việc thêm niệm một ngàn câu danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát là nhằm cầu nguyện cho tất cả chúng sinh khổ nạn trên thế giới, không phải cho chính mình, tức là mỗi ngày dành ra một chút thời gian để cầu nguyện cho hòa bình thế giới và tiêu trừ tai nạn. Đây không phải là việc tu hành hỗn tạp, vì việc tu hành của bạn vẫn là một lòng chuyên chú vào danh hiệu Phật.

Bạn có thể chuyên niệm danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát, Địa Tạng Vương Bồ Tát, hoặc các danh hiệu khác cũng được. Trong kinh “Vô Lượng Thọ Kinh – Phẩm Ba Thế Vãng Sinh”, có nói rằng người đọc tụng các kinh điển Đại Thừa, chỉ cần nguyện cầu vãng sinh về thế giới Cực Lạc, đều có thể được sinh vào đó. Từ đó có thể thấy, thế giới Cực Lạc là mở rộng, không phải chỉ niệm A Di Đà Phật mới có thể vãng sinh, niệm các danh hiệu khác cũng có thể vãng sinh. Phật không có nói rằng chỉ niệm A Di Đà Phật mới được vãng sinh, niệm danh hiệu khác thì không. Do đó, dù bạn tu tập pháp môn nào, nếu đem công đức tu hành hồi hướng vãng sinh, đều có thể được sinh vào thế giới Cực Lạc, đó chính là sự vĩ đại của thế giới Cực Lạc của A Di Đà Phật.

Đáp: Bất kể bất kỳ cảnh giới nào hiện ra, hãy hoàn toàn không quan tâm đến nó, đó là nguyên tắc chính. Kinh “Lăng Nghiêm” nói rằng, nếu bạn có chút ít chấp trước, đó là cảnh giới của ma. Cảnh giới ma là gì? Là làm bạn sinh ra phiền não, nghi ngờ, phát sinh vọng tưởng, phân biệt, chấp trước. Nếu cảnh giới hiện ra mà bạn không sinh vọng tưởng, phân biệt, chấp trước, thì bạn đã thành Phật rồi. Mục đích của việc niệm Phật là để tâm không loạn, tâm không bị đảo lộn. Nếu bạn sinh ra vọng tưởng, phân biệt, chấp trước, thì hai câu danh hiệu này đã hoàn toàn bị hủy hoại.

Do đó, Phật Bồ Tát không thường xuyên hiện ra, vì nếu thường xuyên hiện ra, bạn sẽ chắc chắn sinh ra vọng tưởng, phân biệt, chấp trước. “Phật Bồ Tát thường xuyên chăm sóc tôi, không thường xuyên chăm sóc các bạn”, điều này chính là sinh ra phân biệt, chấp trước. Vì vậy, Phật Bồ Tát không hiện ra là đại từ đại bi. Nếu bạn thích cảm ứng, thần thông, ma sẽ lợi dụng điều đó để thường xuyên hiện ra gây rối loạn tâm thanh tịnh của bạn. Khi bạn hiểu rõ sự thật, bất kể là Phật hay ma, hãy hoàn toàn không quan tâm, mãi giữ tâm thanh tịnh của mình.

Đáp: Có thể thành công, đây là pháp môn cao nhất, dành cho những người căn cơ rất thượng thượng, đây chắc chắn là các Đức Phật Như Lai tái lai. Nếu không phải là các Đức Phật Như Lai tái lai, phương pháp này là “đốn siêu”, trong một đời này chắc chắn có thể chứng đắc Pháp thân Bồ Tát, đây cũng tuyệt đối không phải là việc người bình thường có thể làm được, thật sự là trong hàng triệu người mới có một, có thể nói ngay cả một người cũng khó tìm. Nếu có thể tìm được, thế giới này sẽ có cứu. Theo lý mà nói là không sai, nhưng thực tế thì thực sự gặp phải rất nhiều khó khăn.

Đáp: Quyết định là không thể! Niệm danh hiệu Phật có thể giúp sinh về cõi Tịnh độ, còn không niệm danh hiệu Phật mà chỉ quan sát tâm niệm của mình thì không thể chứng đắc Vô thượng Bồ Đề, chắc chắn vẫn rơi vào ba đường ác, không thể thoát khỏi sáu đường luân hồi.

Đáp:Chắc chắn là không thể! Niệm danh hiệu Phật có thể giúp sinh về cõi Tịnh độ, còn không niệm danh hiệu Phật mà chỉ quan sát tâm niệm của mình thì không thể chứng đắc Vô thượng Bồ Đề, chắc chắn vẫn rơi vào ba đường ác, không thể thoát khỏi sáu đường luân hồi.

Đáp: Tâm không yên là do phiền não và thói quen xấu. Phương pháp niệm Phật rất hiệu quả trong việc khắc phục tâm loạn. Nhưng không phải chỉ cần niệm Phật một lúc là tâm sẽ lập tức bình tĩnh, cần phải bỏ công sức và thời gian. Có người cho rằng càng niệm Phật thì tâm càng loạn, không niệm Phật thì tâm lại yên, đây là quan niệm sai lầm. Khi không niệm Phật, tâm vẫn loạn, chỉ là bạn không nhận ra thôi.

Khi bạn bắt đầu niệm Phật, bạn mới nhận thấy tâm mình loạn đến mức nào, chứ không phải vì niệm Phật mà tâm loạn thêm. Bạn cần dùng công phu niệm Phật để làm yên tâm mình, điều này không thể đạt được chỉ trong vài ngày hay vài giờ; theo kinh nghiệm của người bình thường, bạn cần khoảng ba năm. Bạn phải niệm Phật liên tục mỗi ngày, khi vọng niệm xuất hiện, không nên để ý đến nó, mà tập trung vào danh hiệu Phật. Danh hiệu Phật và vọng niệm có thể cùng xuất hiện, từ từ tập trung sự chú ý vào danh hiệu Phật, vọng niệm sẽ dần dần giảm bớt. Vọng niệm không thể đột ngột dừng lại, chỉ có thể từ từ giảm bớt, vì vậy bạn phải tiếp tục niệm Phật, đừng sợ. Trong công việc, nếu không cần suy nghĩ nhiều, bạn có thể niệm Phật; nếu công việc cần suy nghĩ, hãy làm việc tốt và sau khi xong việc, hãy quay lại niệm Phật.

Đáp: Niệm Phật có thể thực hiện ở mọi tư thế, như đi đứng ngồi nằm, niệm thầm cũng tốt, niệm ra tiếng cũng tốt, miễn là bạn cảm thấy thoải mái. Có người nói rằng niệm ra tiếng có công đức lớn hơn vì người khác có thể nghe thấy, tức là bạn gieo hạt giống Phật pháp vào tâm người khác, điều này được gọi là “nhất lịch nhĩ căn, vĩnh viễn vi đạo chủng” (một lần tiếp xúc với tai, mãi mãi trở thành giống đạo). Niệm thầm, mặc dù không thể nghe thấy, nhưng các thần linh và quỷ thần có thể nghe được, vì vậy không thể nói rằng không có công đức. Tốt nhất là dựa vào sự thuận tiện và hoàn cảnh của bạn để chọn cách niệm phù hợp.

Đáp: “Tích tụ tài sản, thanh tẩy nghiệp chướng” là chính là việc chuyên niệm Phật hiệu, mong sao trong suốt hai mươi bốn giờ không ngừng niệm, đó là công phu chân chính. Khi bạn làm việc, tạm gác Phật hiệu sang một bên và tập trung hoàn thành công việc một cách nghiêm túc; sau khi công việc xong, ngay lập tức tiếp tục niệm Phật hiệu. Những công việc bạn làm đều thuộc về trợ hành, nếu chúng mang lại lợi ích cho chúng sinh và không phải vì lợi ích cá nhân thì đều là trợ hành.

Tôi thường nhắc nhở mọi người, trong hoàn cảnh thuận lợi, đừng để lòng tham nổi lên; trong hoàn cảnh nghịch cảnh, đừng để sự tức giận nổi lên, tức là giữ cho tâm mình luôn thanh tịnh trong mọi người, sự vật và hoàn cảnh. Nói đơn giản, chính là giữ cho câu Phật hiệu luôn liên tục. Nếu tâm bạn có Phật hiệu, thì sẽ không có những ý nghĩ tạp loạn; có suy nghĩ vui buồn giận dữ, thì Phật hiệu bị gián đoạn.

Đáp: Không có sự khác biệt lớn. Niệm danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát cũng có thể vãng sinh, niệm danh hiệu Địa Tạng Bồ Tát cũng có thể vãng sinh. Điều quan trọng là đạt được công phu niệm Phật, tức là niệm đến mức một lòng không loạn. Niệm danh hiệu A Di Đà Phật không cần phải hồi hướng, vì niệm A Di Đà Phật là nhằm cầu vãng sinh Tây Phương Cực Lạc thế giới. Còn niệm các danh hiệu Phật Bồ Tát khác thì cần phải hồi hướng, đó là sự khác biệt. Ngoài điểm này ra, không có sự khác biệt đáng kể.

Đáp: Điều kiện vãng sinh không đơn giản như vậy. Nếu chỉ hát niệm Phật mà có thể vãng sinh, thì có thể hiểu sai ý nghĩa. “Niệm” không chỉ nằm ở miệng, miệng hát Phật không thể bảo đảm vãng sinh, mà cần phải “niệm Phật” mới có thể vãng sinh. “Niệm” nghĩa là hiện tại trong tâm bạn phải có Phật. Niệm Phật không nhất thiết phải phát ra tiếng, miệng niệm hay không không quan trọng, tâm phải thật sự có Phật.

Phật là gì? Phật là hình tướng được nói trong kinh điển, do đó, bạn cần phải quen thuộc với kinh điển. Chúng ta nên chọn “Vô Lượng Thọ Kinh” và chú trọng vào 48 nguyện, vì A Di Đà Phật chính là 48 nguyện, và 48 nguyện chính là A Di Đà Phật. Khi bạn thường xuyên nghĩ về tâm của Phật và nguyện của Phật, thì tâm và nguyện của bạn sẽ trở thành tâm và nguyện của Phật. Đây là cách niệm Phật.

Dù bạn không niệm được một câu Phật hiệu nào, nếu tâm bạn luôn hướng về vãng sinh, bạn vẫn có thể đạt được. Nếu tâm bạn không có Phật, thì dù bạn niệm mười vạn câu Phật hiệu trong một ngày, cũng không có ý nghĩa gì. Vì vậy, “niệm” trong niệm Phật không nên hiểu sai. Chỉ cần tâm bạn có Phật, cách bạn niệm không quan trọng, hát hay niệm, không vấn đề.

Đáp: Điều kiện vãng sinh không đơn giản như vậy. Nếu chỉ hát niệm Phật mà có thể vãng sinh, thì có thể hiểu sai ý nghĩa. “Niệm” không chỉ nằm ở miệng, miệng hát Phật không thể bảo đảm vãng sinh, mà cần phải “niệm Phật” mới có thể vãng sinh. “Niệm” nghĩa là hiện tại trong tâm bạn phải có Phật. Niệm Phật không nhất thiết phải phát ra tiếng, miệng niệm hay không không quan trọng, tâm phải thật sự có Phật.

Phật là gì? Phật là hình tướng được nói trong kinh điển, do đó, bạn cần phải quen thuộc với kinh điển. Chúng ta nên chọn “Vô Lượng Thọ Kinh” và chú trọng vào 48 nguyện, vì A Di Đà Phật chính là 48 nguyện, và 48 nguyện chính là A Di Đà Phật. Khi bạn thường xuyên nghĩ về tâm của Phật và nguyện của Phật, thì tâm và nguyện của bạn sẽ trở thành tâm và nguyện của Phật. Đây là cách niệm Phật.

Dù bạn không niệm được một câu Phật hiệu nào, nếu tâm bạn luôn hướng về vãng sinh, bạn vẫn có thể đạt được. Nếu tâm bạn không có Phật, thì dù bạn niệm mười vạn câu Phật hiệu trong một ngày, cũng không có ý nghĩa gì. Vì vậy, “niệm” trong niệm Phật không nên hiểu sai. Chỉ cần tâm bạn có Phật, cách bạn niệm không quan trọng, hát hay niệm, không vấn đề.

Đáp: Có thể. Khi niệm Phật, ngồi thiền khác với tham thiền. Ngồi thiền niệm Phật thường gọi là “tĩnh tọa,” tức là ngồi xuống để niệm Phật. Nhưng nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, bạn hoàn toàn có thể thay đổi tư thế. Ngoài ra, nếu cảm thấy mệt, bạn có thể chuyển sang đi kinh hành, tức là đi bộ từ từ, điều này thường có lợi hơn so với ngồi một chỗ. Nếu không cảm thấy mệt, việc ngồi thiền để niệm Phật cũng rất tốt, nhưng kinh hành có thể là một lựa chọn phù hợp hơn.

Đáp: Đi vòng quanh Phật (vòng Phật) có nhiều lợi ích, là phương pháp tu dưỡng sức khỏe rất đặc biệt. Cuộc sống của chúng ta bao gồm cả tinh thần và vật chất, trong đó cơ thể là vật chất, còn linh tính là tinh thần. Chúng ta cần giữ cho tâm hồn thanh tịnh, càng trong sạch càng khỏe mạnh; còn cơ thể cần vận động, nếu không vận động sẽ bị gỉ sét và sinh bệnh.

Đi vòng quanh Phật là cách kết hợp giữa việc vận động cơ thể và duy trì tâm hồn tĩnh lặng. Việc này tương tự như lễ Phật. Một số người khi lễ Phật ngày ba ngàn lạy, trong khi lễ Phật, tâm hồn họ thanh tịnh và chân thành, chỉ nghĩ đến danh hiệu của Đức Phật, không có ý niệm khác, cơ thể liên tục hoạt động, đây là phương pháp lễ kính.

Đi vòng quanh Phật là dạng của “kinh hành” – đi bộ chậm rãi, giúp giữ được sự tỉnh táo và không bị mất tập trung trong việc tu hành. Một số người khi niệm Phật cảm thấy buồn ngủ, nhưng khi đi bộ chậm rãi thì không bị như vậy; có người tâm hồn loạn động không thể ổn định, nhưng khi đi bộ chậm rãi và niệm Phật, tâm họ sẽ trở nên bình tĩnh. Đây là phương pháp tu hành cũng như là cách dưỡng sinh. Trong《Hoa Nghiêm Kinh》, Đức Tăng Đế Yên chuyên tu pháp môn niệm Phật, thường là “Bát Nhã Tam Muội”, hoàn toàn thông qua đi vòng quanh Phật, không ngồi xuống cũng không nằm, cả ngày lẫn đêm không ngừng đi vòng quanh Phật và niệm Phật.

Đáp: Đi vòng quanh Phật là một động tác từ từ, rất thích hợp cho người lớn tuổi hoặc người có sức khỏe yếu; lễ Phật là một động tác mạnh mẽ hơn, phù hợp với người trẻ tuổi hoặc có sức khỏe tốt. Tuy nhiên, cả đi vòng quanh và lễ Phật đều có hiệu quả tương đương.

Lễ Phật là một cách để tỏ lòng sám hối, mục tiêu đầu tiên là làm giảm bớt lòng kiêu ngạo và tự mãn của chính mình. Khi chúng ta cúi đầu lạy Phật, đó là cách chúng ta học hỏi sự cung kính. Tại sao? Vì tất cả chúng sinh đều là Phật trong tương lai, chúng ta nên đối xử với tất cả chúng sinh bằng sự cung kính như đối với Phật, để làm mềm lòng kiêu ngạo của mình.

Đáp: Đối với người mới học, tốt nhất nên bắt đầu từ 《印光大師文鈔》 (Văn Sao của Đại Sư Ấn Quang). Về việc nên đọc những kinh điển nào và tham khảo những tác phẩm của các tổ sư đại đức, trong 《印光大師文鈔》 đã có những chỉ dẫn chi tiết.

Đáp: Có thể có ảnh hưởng. Tốt nhất là bạn nên một lòng niệm Phật, khi cảnh giới hiện ra thì nên tăng cường niệm Phật, không để bị cảnh giới chuyển mình.

Đáp: Nhiều người gặp phải tình trạng như vậy, đây là dấu hiệu của nghiệp chướng rất nặng. Nếu bạn có tâm hối lỗi như vậy, khóc lóc như thế, thì đó là hiện tượng nghiệp chướng phát hiện ra, cũng có thể nhân cơ hội này để tiêu trừ nghiệp chướng.

Đáp: Đoạn kinh văn này có trong 《Đại Thế Chí Bồ Tát Niệm Phật Viên Thông Chương》, có thể bạn sẽ hiểu sai ý nghĩa. Ở đây không phải nói về niệm Phật vô tướng, mà là hướng dẫn nguyên lý và nguyên tắc quan trọng trong việc niệm Phật.

• “Đều chế ngự sáu căn” có nghĩa là thu hút sáu căn lại, không bị hướng ra bên ngoài. Ví dụ, chúng ta có thể thấy cái gì đó mình thích, thì thường muốn nhìn thêm vài lần. “Đều chế ngự” có nghĩa là giữ cho cái nhìn của bạn lại, không cần phải nhìn nhiều, vì nhìn nhiều sẽ tăng cường lòng tham và khởi niệm dục. Tai cũng không nên nghe quá nhiều, lưỡi cũng không nên nếm quá nhiều. Sáu căn có thể tiếp xúc với cảnh giới bên ngoài, nhưng không được khởi tâm tham sân si hoặc chiếm hữu. Mục đích là để tâm bạn trở nên thanh tịnh. Đây là phương pháp để hướng tâm về bên trong, tức là về bản tính của chính mình. Quan Thế Âm Bồ Tát cũng dùng phương pháp này, “ngược nghe để nghe bản tính, bản tính thành vô thượng đạo”.

• “Tâm niệm liên tục” là yếu chỉ của việc niệm Phật. “Thanh tịnh” là tâm thanh tịnh, không có tưởng niệm, không có tạp niệm, không có phân biệt, không có chấp trước, bỏ hết các duyên bên ngoài, chỉ còn lại tâm thanh tịnh. Niệm Phật với tâm này, tức là niệm thanh tịnh. Nói cách khác, trong tâm thanh tịnh không lẫn bất kỳ thứ gì khác, chỉ có một câu Phật hiệu. Đây không phải là niệm Phật vô tướng, mà là nguyên tắc chính trong việc niệm Phật.

• “Đều chế ngự sáu căn, tâm niệm liên tục” chính là phương pháp niệm Phật không nghi ngờ, không lẫn lộn, không ngắt quãng. Cách để duy trì công phu niệm Phật là không nghi ngờ, không lẫn lộn, không ngắt quãng. Như vậy, niệm Phật và nhớ Phật hiện tại và tương lai chắc chắn sẽ thấy Phật. Đây là quả báo. “Đều chế ngự sáu căn, tâm niệm liên tục” là nhân, thực hành nhân này sẽ đạt được quả báo là “hiện tại và tương lai chắc chắn thấy Phật”, đây là nguyên tắc quan trọng trong việc niệm Phật. Dù là “thực tướng niệm Phật”, “quán tưởng niệm Phật”, “quán tướng niệm Phật”, hay “niệm danh hiệu Phật”, đều không rời nguyên tắc này.

Đáp: Điều này rất đơn giản, chỉ cần họ muốn làm người tốt là đủ. Phật là người hoàn hảo nhất trong loài người, nếu bạn muốn làm người hoàn hảo nhất, bạn nên học theo Phật. Nếu không học theo Phật, người tốt này vẫn còn nhiều thiếu sót, người tốt này không hoàn hảo. Nếu họ hiểu được lý lẽ này, họ sẽ học theo Phật.

Đáp: Trong “Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao” có một đoạn khai thị rằng, khi bệnh khổ gia tăng không thể chịu đựng được, ngoài việc hồi hướng trong công phu sáng tối, có thể nhất tâm xưng niệm “Nam Mô Quán Thế Âm Bồ Tát”. Trong kinh “Vô Lượng Thọ”, Thế Tôn cũng nói với chúng ta rằng, khi gặp nguy cấp, xưng niệm “Nam Mô Quán Thế Âm Bồ Tát” sẽ có thể hóa giải tai nạn. Đây không phải là do năng lực của Quán Thế Âm Bồ Tát lớn hơn A Di Đà Phật, mà là vì Quán Thế Âm Bồ Tát có duyên rất sâu với chúng sinh ở thế giới Ta Bà, nên mới thêm niệm Quán Thế Âm Bồ Tát. Ở Trung Quốc và nhiều nơi trên thế giới, người biết đến Quán Thế Âm Bồ Tát rất nhiều, cho thấy Quán Thế Âm Bồ Tát được lòng dân sâu sắc, độ nhận thức rất cao. Điều này không có nghĩa là niệm A Di Đà Phật không có hiệu quả.

Hiểu được lý do này, chúng ta chuyên niệm A Di Đà Phật; nếu niềm tin đối với A Di Đà Phật chưa hoàn toàn đầy đủ, thì thêm niệm Quán Thế Âm Bồ Tát. Trong “Văn Sao”, Ấn Tổ khuyên người sáng tối công phu hoặc sau khi niệm Phật, thêm niệm một ngàn tiếng danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát để hồi hướng cho chúng sinh toàn thế giới, cầu nguyện cho hòa bình thế giới, lý do là ở chỗ này.

Chúng ta niệm Quán Thế Âm Bồ Tát, chư Phật cũng sanh tâm hoan hỷ, chư Phật cũng tán thán và gia trì. Còn những người chuyên tu niệm Phật pháp môn, gia trì danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát là để hồi hướng cho chúng sinh, cầu nguyện cho hòa bình thế giới, không phải vì bản thân. Nếu vì bản thân, dù gặp đại nạn lớn, khổ đau lớn, vẫn một câu “Nam Mô A Di Đà Phật”, nhất định được sanh về Tịnh Độ, đây là điều đúng đắn.

“Tất cả pháp từ tâm tưởng sinh”, tâm tưởng Phật, Phật sẽ hiện tiền, đây là chân lý. Các vị nên biết rằng, không chỉ Phật Bồ Tát không có hình tướng, mà tất cả chúng sinh cũng không có hình tướng. Hôm nay có hình tướng này, là do bạn chấp trước nó, nó có, nó hiện tiền; bạn không chấp trước nó, nó không có, nó không hiện tiền. Bỏ đi tình chấp, cũng là tùy thời hiện tướng, tùy chỗ hiện tướng. Vì vậy, tất cả hiện tướng từ tâm tưởng sinh. Vọng tưởng là tự mình, vọng tưởng, phân biệt, chấp trước chỉ có tôi có, cảnh giới bên ngoài không có, lời này rất khó hiểu. Tất cả chúng sinh là do tâm tôi biến hiện ra, khi ý nghĩ của tôi tiêu diệt, cảnh giới lập tức biến mất. Ngài Vĩnh Gia Đại Sư nói: “Trong mộng rõ ràng có sáu nẻo, sau khi tỉnh giấc trống không không có đại thiên”. Khi mê, cảnh giới này hiện tiền; khi giác, cảnh giới này không có. Vì vậy, khi tự mình thành Phật, nhìn thấy đại địa tất cả chúng sinh đều thành Phật đạo.

Đáp: Niệm Phật vãng sinh quan trọng nhất là phải tin vào chính mình. Trong “A Di Đà Kinh Yếu Giải”, Tổ Sư Ngẫu Ích dạy chúng ta xây dựng niềm tin dựa trên sáu điểm.

1. Tin vào chính mình: Tin rằng khắp cả vũ trụ, pháp giới là do tâm mình biến hiện ra, “duy tâm sở hiện, duy thức sở biến”. Tâm và thức đều là của mình, không phải của người khác. Thế giới Tây Phương Cực Lạc cũng do tự tánh biến hiện, gọi là “tự tánh Di Đà, duy tâm Tịnh Độ”. Môi trường hiện tại của chúng ta cũng không khác gì. Hiểu rõ lý này, niềm tin sẽ kiên cố.

2. Tin vào người khác: “Người khác” ở đây là chỉ A Di Đà Phật, Thích Ca Mâu Ni Phật. Những điều các Ngài nói quyết định không sai, hoàn toàn đáng tin. Sau đó, Ngài dạy chúng ta tin vào sự việc, lý lẽ, nhân và quả. Như vậy, niềm tin sẽ đầy đủ, việc vãng sinh mới có sự đảm bảo.

Phật nói: “Tất cả pháp từ tâm tưởng sinh.” Trong mười pháp giới, bạn nghĩ gì thì hiện ra cái đó. Niệm Phật thì sẽ thành Phật, niệm Bồ Tát thì sẽ thành Bồ Tát, niệm trời thì sẽ sinh về cõi trời. Vì vậy, “nhớ Phật, niệm Phật, hiện tiền tương lai, nhất định thấy Phật”, đây là bảo đảm cho sự vãng sinh. Tại sao nhiều người nói rằng người chết đều thành ma? Bởi vì họ nghĩ về ma, họ có quan niệm về ma, nên chết sẽ thành ma. Phật nói với chúng ta rằng, người tham lam nặng sẽ thành ma, người sân hận nặng sẽ đọa địa ngục, người si mê nặng sẽ thành súc sinh. Do đó, đoạn trừ tham sân si, tu giới định tuệ, giữ tâm chân thành, thanh tịnh, bình đẳng, chánh giác, từ bi, có thể buông bỏ thị phi nhân ngã, nhất tâm niệm Phật, sao lại không vãng sinh được? Và còn không bị bệnh, biết trước khi nào ra đi, tự tại vãng sinh! Có rất nhiều trường hợp vãng sinh, chúng ta đã tận mắt thấy, tận tai nghe, sao lại không tin?

Dù cho người khác nghi ngờ, phỉ báng, lăng mạ, hãm hại chúng ta, tất cả đều là giả. Họ tạo nghiệp, không liên quan đến ta. Họ tạo nghiệp tội, liệu có thể hại được người khác? Không thể. Nếu có thể hại người khác, thì cũng có thể giúp người khác. Phật giáo nói tu hành là tự tu tự độ, ngay cả Phật Bồ Tát cũng không thể giúp chúng ta, chỉ có thể dạy chúng ta nguyên lý, nguyên tắc và phương pháp, chúng ta phải tự mình xây dựng lòng tin, nguyện tâm, và niệm Phật chân thật. Không phải tin Phật thì được cứu, không có lý này. Tin Phật không độ được, học Phật mới độ được. Chỉ cần tâm, nguyện, hành của chúng ta giống như tâm, nguyện, hành của Phật, thì nhất định được vãng sinh. Lý này phải rõ ràng.

Đáp: Mỗi người có căn tính khác nhau. Nếu bạn niệm Phật theo máy niệm Phật mà thấy công phu đắc lực, vọng niệm ít, thì cứ tiếp tục niệm theo máy, sẽ có lợi cho bạn. Khi niệm Phật cùng đại chúng, bạn có thể tùy hỷ kết duyên, tham gia pháp hội sẽ có ảnh hưởng tốt đến mọi người, đây là việc làm có công đức. Pháp hội đông người có thể khiến người mới học sinh tâm tín và vui thích. Trong pháp hội, không nên so đo, tùy duyên kết duyên với đại chúng là tốt rồi.

Tu học phải hiểu cách thực hiện một sự chuyển biến, đó là điều Phật đã dạy chúng ta. Thứ nhất, chuyển ác thành thiện; thứ hai, chuyển mê thành ngộ; thứ ba, chuyển phàm thành thánh. Chuyển ác thành thiện, chúng ta ở trong lục đạo nhất định không mất thân người, không đọa vào ba đường ác; chuyển mê thành ngộ, chúng ta trở thành Bồ Tát, có thể hành Bồ Tát đạo, tri kiến và hành vi của chúng ta đúng đắn; chuyển phàm thành thánh, đó là chứng quả. Việc này rất khó khăn, nhưng chúng ta đi theo con đường niệm Phật vãng sinh, không thoái chuyển thành Phật để chứng quả, ai cũng có hy vọng. Nhưng trở ngại là do chúng ta có vọng tưởng, chấp trước, vì vậy càng buông bỏ vọng tưởng, chấp trước, phân biệt càng nhiều càng tốt. Buông bỏ hoàn toàn là Pháp thân Đại sĩ. Sự khác biệt giữa Phật, Bồ Tát và phàm phu là Phật, Bồ Tát buông bỏ, còn phàm phu không chịu buông bỏ, sự khác biệt nằm ở chỗ này. Đây là điều chúng ta cần phải tự kiểm điểm, hiểu rõ, và cố gắng thực hiện một cách nghiêm túc.

Đáp: Ngài Ấn Quang Đại sư trong “A Di Đà Kinh Yếu Giải” đã giảng rất rõ ràng, niệm bằng miệng, niệm bằng tâm, niệm tự, niệm tha, niệm sự, niệm lý, niệm nhân, niệm quả, tất cả đều nằm trong một câu “Nam Mô A Di Đà Phật”, không cần phân biệt riêng ra từng phần.

Đáp: Khi vãng sanh đến Tây Phương Cực Lạc thế giới, niệm Phật mới là Thật Tướng Niệm Phật. Trước khi đến Cực Lạc, vẫn chưa phải là Thật Tướng Niệm Phật. Thật tướng là kiến tánh, khi minh tâm kiến tánh rồi, niệm Phật đều gọi là Thật Tướng Niệm Phật. Trước khi minh tâm kiến tánh, chỉ là sự niệm, lý niệm, tức là niệm danh hiệu, quán tưởng, và quán tưởng hình tượng.

Chúng ta trong đời này muốn đạt đến Thật Tướng Niệm Phật rất khó. Chứng đắc “Thật Tướng” tức là Pháp Thân Đại Sĩ trong Kinh Hoa Nghiêm, đã vượt qua lục đạo và thập pháp giới. Vì sao chưa vãng sanh? Đó là vì lòng từ bi, thừa nguyện tái lai, để quảng độ chúng sanh, không phải phàm phu sanh tử, mà là người tái lai. Họ niệm Phật là Thật Tướng Niệm Phật, trì danh cũng là Thật Tướng, quán tưởng cũng là Thật Tướng, và quán tưởng hình tượng cũng là Thật Tướng; nói cách khác, nếu chưa kiến tánh, thì không liên quan đến Thật Tướng.

Đáp: Niệm Phật có thể vãng sanh hay không, Lý Bỉnh Nam lão cư sĩ thường nói: “Một vạn người niệm Phật, thật sự có thể vãng sanh chỉ có hai, ba người.” Tại sao niệm Phật không thể vãng sanh? Nguyên nhân chính là tâm hành không phù hợp với điều kiện được nói trong kinh điển. Trong Kinh Vô Lượng Thọ, hai phẩm kinh “Tam Bối Vãng Sanh” và “Vãng Sanh Chính Nhân” nói về điều kiện, chúng ta chưa thực hiện được. Chỉ đơn thuần niệm Phật, tâm hành đều không đạt tiêu chuẩn, làm sao có thể vãng sanh! Còn Thế Tôn dạy chúng ta hai điều quan trọng nhất: “Phát Bồ Đề tâm, nhất hướng chuyên niệm”, chúng ta xem xét kỹ, Phật thì niệm rồi, nhưng “nhất hướng chuyên” chưa làm được, “phát Bồ Đề tâm” càng không làm được. Phật nói tám chữ, chúng ta chỉ làm được một chữ “niệm”, dĩ nhiên không thể vãng sanh. Tuy không thể vãng sanh, cũng kết một duyên tốt với A Di Đà Phật. Chúng ta vô lượng kiếp sinh sinh thế thế đều kết duyên với A Di Đà Phật, kiếp này nếu chỉ kết duyên thôi, vẫn phải luân hồi lục đạo. Nếu kiếp này quyết định muốn vãng sanh, phải làm được tám chữ này.

Thế nào là “phát Bồ Đề tâm”? Trong Kinh Quán Vô Lượng Thọ Phật nói, điều thứ nhất là chí thành tâm, điều thứ hai là thâm tâm, điều thứ ba là hồi hướng phát nguyện tâm. “Tam tâm viên phát”, viên là viên mãn, mới là phát Bồ Đề tâm. Ba tâm này, chí thành tâm là bản thể của Bồ Đề tâm, chân thành đến cực độ. Từ thể khởi dụng, một là tự thọ dụng, một là tha thọ dụng; tức là nói, bạn dùng tâm gì đối với mình, dùng tâm gì đối với người khác. Tác dụng đối với mình là thâm tâm, tác dụng đối với người khác là hồi hướng phát nguyện tâm. Vì vậy, chỉ làm được nhất hướng chuyên niệm, không phát Bồ Đề tâm, vẫn không thể vãng sanh. Đây là điều kiện cốt lõi quan trọng nhất của vãng sanh. Chúng ta không dùng chân thành tâm đối với mình, cũng không dùng chân thành tâm đối với người khác, dùng tâm tự dối người dối mình, đây là phàm phu.

Nhưng người niệm Phật cũng có tạo ác nghiệp, khởi tâm động niệm bất thiện, nên từ bi Quán Đỉnh pháp sư trong Đại Thế Chí Bồ Tát Niệm Phật Viên Thông Chương Sớ Sao đoạn cuối cùng nói đến, người niệm Phật có một trăm loại quả báo khác nhau, điều đầu tiên là người niệm Phật đọa A Tỳ địa ngục. Do đó, tâm hành bất thiện, khẩu thiện vô ích. Nếu thật sự hiểu rõ và làm được “phát Bồ Đề tâm, nhất hướng chuyên niệm” hai câu này, niệm Phật nhất định vãng sanh.

Hiện tại có người đề xướng “bản nguyện niệm Phật”, ngay cả kinh cũng không cần đọc, chỉ dựa vào nguyện thứ mười tám của A Di Đà Phật, lúc lâm chung một câu, mười câu cũng có thể vãng sanh. Kinh nói không sai, nhưng họ đoạn chương thủ nghĩa, không thể trách Phật, phải trách bản thân ngu si mê muội, còn có tâm mong cầu may mắn, trục lợi. Người vãng sanh đều có chân thành tâm, bạn có tâm mong cầu may mắn, trục lợi, Phật làm sao có thể đến tiếp dẫn? Vì vậy, đoạn chương thủ nghĩa rất dễ gây sai lầm. Nếu thấu triệt toàn bộ kinh, mới thật sự hiểu được tinh nghĩa của nguyện thứ mười tám. Ý nghĩa toàn bộ kinh chưa thấu triệt, dễ dàng dẫn đến hiểu lầm, sai lầm ý nghĩa. Khai Kinh Kệ nói: “Nguyện giải Như Lai chân thật nghĩa”, họ là xuyên tạc chân thật nghĩa của Như Lai, hiểu lầm chân thật nghĩa của Như Lai.

Quá khứ, thực sự có người lâm chung một niệm, mười niệm vãng sanh. Trong Vãng Sanh Truyện, triều Đường có Trương Thiện Hòa là ví dụ rõ ràng nhất. Đầu thế kỷ Dân Quốc, đệ tử của Đế Hiền pháp sư là người làm nghề chùi nồi, niệm một câu A Di Đà Phật trong ba năm, ông không biết chữ, chưa từng nghe qua kinh, sau khi xuất gia cũng không thọ giới. Đế lão từ bi dạy ông một câu A Di Đà Phật, niệm liên tục, niệm mệt thì nghỉ ngơi, nghỉ ngơi xong lại niệm. Người này thật thà, thật thà chính là chí thành tâm, chân tâm, y giáo phụng hành. Câu Phật hiệu này giúp ông niệm sạch vọng tưởng, tập khí, phiền não, phân biệt, chấp trước, ba năm công phu thành tựu, tự tại vãng sanh.

Trong chúng ta có người niệm Phật ba mươi năm, bốn mươi năm, không có kết quả gì, nguyên nhân là do vọng tưởng, phân biệt, chấp trước xen lẫn trong câu Phật hiệu, chưa từng dứt; không những không dứt, mà còn ngày càng tăng trưởng, vì vậy niệm Phật không có tác dụng.

Tu học Phật pháp phải đúng lý đúng pháp, pháp môn niệm Phật cũng không ngoại lệ. Tại sao niệm Phật đường mỗi ngày còn phải nghe kinh hai giờ, là vì người niệm Phật phải hiểu đạo lý, niệm Phật mới có hiệu quả; không hiểu đạo lý, niệm Phật vẫn tiếp tục luân hồi trong lục đạo. Người xưa cảm thán “dưới áo cà sa mất thân người”, mất thân người tức là ba đường ác. Xuất gia mà còn luân hồi trong lục đạo, thật là chuyện bi ai biết bao!
Vì vậy, kinh luận Tịnh Tông không thể không nghiêm túc tham cứu, không thể không nghiêm túc giảng giải. Giảng kinh, tham cứu, người nghe được ít lợi ích, người giảng được nhiều lợi ích hơn. Giảng kinh cũng phải dùng chân thành tâm, thâm tâm, hồi hướng phát nguyện tâm, mới có chỗ ngộ. Mỗi ngày đều có chỗ ngộ, mỗi tuần đều có chỗ ngộ, cảnh giới mỗi ngày đều khác nhau. Dù chưa đạt được công phu như vậy, ít nhất cũng phải mỗi tháng có tiến bộ, nghiệp chướng của chúng ta mới có thể tiêu trừ, tai nạn mới có thể tránh khỏi. Mỗi tháng đều có chỗ ngộ, công phu sẽ đắc lực. Có chỗ ngộ, công phu đắc lực, hành trì sẽ toàn tâm toàn lực giúp đỡ người khác. Nếu chưa đạt đến cảnh giới này, chướng ngại lớn nhất là tự tư, ngã chấp.

Tu học Phật pháp, thành tựu thấp nhất là Tiểu Thừa Tu Đà Hoàn, gọi là “nhập lưu”; Đại Thừa là Sơ Tín vị Bồ Tát, thân kiến phá rồi, tứ tướng phá rồi. Kinh Kim Cang nói: “vô ngã tướng, vô nhân tướng, vô chúng sinh tướng, vô thọ giả tướng”, trước đây tôi tưởng rằng Đại Thừa Bồ Tát mới phá tứ tướng, hóa ra Tiểu Thừa Tu Đà Hoàn cũng phải phá tứ tướng, mới biết công phu phá tứ tướng có nông sâu khác nhau. Trong Kinh Hoa Nghiêm, Bồ Tát có năm mươi mốt vị thứ, mức độ phá tứ tướng có năm mươi mốt loại, nông sâu rộng hẹp khác nhau. Nếu thật sự có thể lìa tứ tướng, dù công phu rất nông, niệm Phật sẽ đắc lực. Tứ tướng là từ vọng tưởng, phân biệt, chấp trước mà ra. Tâm tự tư tự lợi quyết định phải từ bỏ, khởi tâm động niệm phải lợi ích tất cả chúng sinh, nếu không rất khó vãng sanh.

Muốn lợi ích tất cả chúng sinh, không có cơ hội không sao, đó là duyên chưa đủ, không phải bạn không có tâm. Câu nói thường: “tâm có thừa mà lực không đủ”, “tâm có thừa mà duyên không đủ” cũng giống vậy. Duyên có nông sâu rộng hẹp khác nhau, dù không có duyên để giúp đỡ chúng sinh, trong cuộc sống hàng ngày, tiếp xúc với một số ít người cũng phải phát tâm giúp đỡ, không bỏ sót một ai, bằng tâm chân thành khuyên bảo, đây là điều có thể làm được. Có thể làm mà không chịu làm, lỗi ở bản thân; có thể làm, đối phương không chấp nhận, không chấp nhận cũng phải làm, phải dùng “thiện xảo phương tiện”. Họ hoàn toàn không thể chấp nhận, chắp tay niệm một câu “Nam Mô A Di Đà Phật”, họ không muốn nghe cũng đã nghe rồi, gọi là “một lần lọt vào tai, mãi là hạt giống đạo”, đây là từ bi độ chúng sinh. Không có thiện căn thì giúp họ trồng thiện căn, không có Phật chủng thì giúp họ gieo Phật chủng; có thiện căn thì giúp họ trưởng thành; đã trưởng thành thì giúp họ trong đời này quyết định vãng sanh.

Đời này quyết định vãng sanh là người thiện căn trưởng thành, trưởng thành là đầy đủ “phát Bồ Đề tâm, nhất hướng chuyên niệm”. Nhất hướng chuyên niệm, tức là Giác Minh Diệu Hạnh Bồ Tát nói “không hoài nghi, không xen tạp, không gián đoạn”. Bồ Đề tâm là chân tâm, Phật tâm, nên Phật nói “phát Bồ Đề tâm, nhất hướng chuyên niệm” rất quan trọng, ý nghĩa của nó vô cùng sâu rộng. Kinh giáo thâm nhập càng sâu, hiểu hai câu này càng sâu sắc, càng rộng. Nghĩ rằng mình hiểu rõ, thật ra đều là hiểu lầm, do đó Thế Tôn nhắc nhở chúng ta phải “thâm giải nghĩa thú”. Tám chữ này, ngay cả Đẳng Giác Bồ Tát còn chưa hiểu trọn vẹn, đến địa vị Như Lai mới hoàn toàn hiểu rõ, chúng ta làm sao có thể nói đã hiểu rõ? Niệm Phật không thể vãng sanh, sai lầm chính là ở chỗ này.

Đáp: Tình trạng này chỉ xảy ra thỉnh thoảng một lần, nhưng nếu bình thường đều tốt thì không cần phải lo lắng, cũng không cần phải nghiên cứu nguyên nhân. Nếu bạn đi nghiên cứu nguyên nhân, sẽ làm lẫn lộn sự niệm Phật chính đáng của bạn. Công phu niệm Phật, điểm quan trọng là không nghi ngờ, không lẫn lộn, không gián đoạn. Nếu bạn để tâm vào chuyện nhỏ này, công phu niệm Phật sẽ rất khó thành tựu. Nếu bạn hỏi tôi, đây là nguyên nhân gì, tôi cũng có thể nói với bạn, đây là ma đến quấy rối, thấy bạn niệm Phật khá tốt, muốn làm hỏng công phu niệm Phật của bạn, khiến bạn không thể thành tựu. Vì vậy, không nên để tâm vào chuyện này, ngay cả khi rất đau cũng phải kiên nhẫn, tâm chỉ nên tập trung vào danh hiệu Phật. Những chuyện như vậy sẽ không còn nếu bạn không để tâm vào. Công phu niệm Phật của các bậc cao tăng xưa thành tựu chính là vì họ không để tâm vào những chuyện này.

Đáp: Là tương tự, nhưng điều này rất khó thực hiện. Tại sao? Vì con người có niệm, không thể nào vô niệm. Dù là vô niệm, vô niệm này lại rơi vào vô minh, đó không phải là vô niệm thực sự. Vô niệm thực sự là đối với pháp thế gian và xuất thế gian đều rõ ràng, minh bạch, trong tâm hoàn toàn không có vọng tưởng, phân biệt, chấp trước, đó mới là vô niệm thực sự. “Vô niệm mà niệm, niệm mà vô niệm” là thực tướng niệm Phật, điều này đạt đến mức độ nào? Chứng được lý nhất tâm bất loạn, chính là cảnh giới này; chưa chứng được lý nhất tâm, chắc chắn còn có vọng niệm. Mà vọng niệm này không phải là vô niệm, vô niệm là chính niệm. Nếu thực sự có thể làm theo như trong “Đại Thế Chí Bồ Tát Niệm Phật Viên Thông Chương” nói “đô nhiếp lục căn, tịnh niệm tương kế,” hoặc như Bồ Tát Giác Minh Diệu Hạnh nói “không nghi ngờ, không xen tạp, không gián đoạn,” niệm một câu Phật hiệu liên tục, chắc chắn sẽ có cảm ứng.

Đáp: Niệm Phật vì tất cả chúng sinh trong tận hư không, khắp pháp giới, chính là niệm Phật theo kinh Hoa Nghiêm. Không vì bản thân, không vì đạo tràng của mình, không vì gia đình của mình, không vì Đài Loan, không vì Trái Đất, mà là vì tận hư không, khắp pháp giới. Đó mới là cảnh giới Hoa Nghiêm. Nếu vì Trái Đất của chúng ta, thì không phải là cảnh giới Hoa Nghiêm. Cảnh giới Hoa Nghiêm là tận hư không, khắp pháp giới, không bỏ sót bất kỳ cõi Phật nào, tâm lượng rộng lớn, “tâm bao thái hư, lượng khắp sa giới”!

Đáp: Có sự phân biệt tà chính. Tiêu chuẩn tà chính là kinh điển, điều này quý vị nhất định phải nhớ. Theo kinh điển là chính, trái với kinh điển là tà. Đây là điều “Y pháp bất y nhân” trong bốn điều y pháp. Y theo người mà không y theo pháp thì e rằng sẽ đi lạc đường, chúng ta không y theo người, chúng ta y theo pháp thì chắc chắn đúng. Theo một bộ kinh điển, suốt đời không thay đổi. Xưa nay có nhiều tổ sư đại đức suốt đời chuyên giảng Kinh Vô Lượng Thọ, chuyên giảng Kinh A Di Đà, điều này tốt! Giảng lâu rồi thì quen thuộc, cảnh giới Tây Phương cũng quen thuộc, khởi tâm động niệm đều là Tây Phương Cực Lạc, làm sao mà không vãng sinh được! Chắc chắn được sinh.

Còn về việc niệm Phật, bốn chữ cũng được, sáu chữ cũng được, đều tốt, không có nhất định, chỉ cần niệm mà mình thấy vui vẻ, điều này rất quan trọng, đừng sinh phiền não. Niệm mà cảm thấy rất thoải mái, đi cũng được, ngồi cũng được, đứng cũng được. Ấn Tổ dạy rằng, nằm trên giường vẫn nên niệm Phật, nhưng đừng phát ra tiếng, khi nằm mà phát ra tiếng sẽ tổn khí, cũng không kính trọng. Bất cứ lúc nào, bất cứ nơi nào đều nên niệm Phật. Khi không tiện, ngay cả trong nhà vệ sinh, Phật hiệu cũng không nên đứt đoạn, không nên phát ra tiếng, phát ra tiếng thì không kính trọng. Hiểu được nguyên tắc này, quý vị sẽ biết niệm Phật là pháp môn thuận tiện nhất. Không có quy định cố định, bất cứ lúc nào, bất cứ nơi nào, thành tâm mà niệm thì tốt, sẽ có cảm ứng.

Đáp: Trong Kinh Lăng Nghiêm, Phật dạy chúng ta rằng, dù tu học theo pháp môn nào, thực sự có cảm ứng, có cảnh giới, trong định cũng có cảnh giới. Khi cảnh giới hiện ra, chúng ta không để ý tới, đó là cảnh giới tốt; nếu chấp vào tướng, sẽ trở thành cảnh giới ma. Phật dạy chúng ta một nguyên tắc chung: “Phàm sở hữu tướng, giai thị hư vọng” (phàm những gì có tướng đều là hư vọng), thấy mà như không thấy mới là cảnh giới tốt. Nếu có cảnh giới hiện ra, chứng tỏ công phu của bạn đã có hiệu quả. Nhưng điều quan trọng là không chấp trước, luôn giữ tâm thanh tịnh, giữ trí tuệ. Bởi vì nếu bạn chấp trước, sẽ có phân biệt, có phân biệt, chấp trước lập tức sẽ thụt lùi.

Đáp: Đúng vậy! Niệm Phật thật có thành tựu, hồi hướng sẽ có hiệu quả. Trong Kinh Địa Tạng, nữ cư sĩ Bà-la-môn niệm Phật một ngày một đêm, đạt đến nhất tâm bất loạn. Nhất tâm bất loạn là công phu, là thành quả. Cô ấy hồi hướng nhất tâm bất loạn cho mẹ mình, mẹ cô ấy liền từ địa ngục sinh lên cõi trời Đao Lợi. Nếu cô ấy niệm Phật không đạt nhất tâm, không có công phu thành phiến, thì không có tác dụng. Vì vậy, niệm Phật phải có thành quả, thành quả cao nhất là lý nhất tâm bất loạn, thành quả trung bình là sự nhất tâm bất loạn, thành quả thấp nhất là công phu thành phiến.

Nói thật lòng, nếu không vì mẹ mình rơi vào địa ngục, cô Bà-la-môn nữ cũng sẽ không tinh tấn nỗ lực. Cô ấy một ngày một đêm dũng mãnh tinh tấn, chỉ vì muốn cứu mẹ, nên mới đạt được sự nhất tâm. Đây là Bồ Tát, không phải phàm nhân. Khi cô ấy đến địa ngục, Vô Độc Quỷ Vương thấy cô ấy, chắp tay gọi cô là Bồ Tát. Đây là siêu phàm nhập thánh, một ngày một đêm từ phàm nhân biến thành Bồ Tát. Tại sao cô ấy có thể biến đổi? Vì mẹ cô ấy rơi vào địa ngục, nên cô ấy mới biến đổi. Do đó, thành tựu của cô ấy, mẹ cô ấy là tăng thượng duyên, mẹ cô ấy nhờ công đức này mà sinh lên cõi trời Đao Lợi.

Do đó, nếu bạn thành tâm thành ý niệm Phật, như nữ cư sĩ Bà-la-môn, niệm một ngày, bảy ngày, có thể đạt sự nhất tâm bất loạn, dùng công đức này hồi hướng cho người khác, họ sẽ nhận được lợi ích thật sự. Sự nhất tâm bất loạn, nói chung là cảnh giới của Tiểu Thừa A-la-hán, Đại Thừa là thập tín vị Bồ Tát; nói cách khác, đã vượt qua lục đạo luân hồi, không phải phàm nhân. Vì vậy, nhất định phải hiểu lý do siêu độ, nếu mình tu hành mà chỉ đọc kinh theo khuôn mẫu, có miệng mà không có tâm, thì niệm cả đời cũng không có tác dụng.

Đây là sự giúp đỡ thực tế hiện tại, còn sự giúp đỡ sau này, trong Kinh Địa Tạng cũng có nhiều ví dụ rất tốt.

Đáp: Công phu thực sự không thể gián đoạn, hơn nữa tâm nguyện phải tha thiết, tin sâu nguyện thiết. Tâm trong chỉ có một nguyện vọng duy nhất là cầu sanh Tịnh Độ, tuyệt đối không thể xen lẫn thêm nguyện vọng thứ hai, phải buông bỏ tất cả duyên của thế gian, như vậy mới có thể vãng sanh.

Trong “Tịnh Độ Thánh Hiền Lục” có ghi chép về Pháp sư Ứng Kha đời Tống, có thể làm gương cho chúng ta. Pháp sư Ứng Kha là một tu sĩ không giữ giới luật thanh tịnh, đồng tu trong đạo tràng cũng không quan tâm đến ông. Ông biết những gì mình đã làm sẽ chắc chắn rơi vào địa ngục, nghĩ đến địa ngục, ông kinh hoàng, hỏi các bạn đồng tu có cách nào cứu ông không? Đồng tu đưa cho ông cuốn “Vãng Sanh Truyện”, ông đọc xong có niềm tin. Ông đóng cửa phòng, niệm Phật ba ngày ba đêm không ngủ, không ăn, niệm một câu Phật hiệu đến cùng, bỗng nhiên A Di Đà Phật hiện ra. A Di Đà Phật nói với ông: “Tuổi thọ của ngươi còn mười năm, chỉ cần ngươi biết sám hối, quay đầu làm lại từ đầu, mười năm sau, khi lâm chung, ta sẽ đến tiếp dẫn ngươi.” Pháp sư Ứng Kha nghe lời A Di Đà Phật, cầu xin Phật rằng: “Nghiệp chướng của con nặng, không chịu nổi cám dỗ, mười năm này không biết sẽ tạo thêm bao nhiêu tội lỗi, con không cần mười năm thọ mạng này nữa, con muốn đi với Ngài ngay bây giờ, có được không?” Phật đồng ý, nói ba ngày sau sẽ đến tiếp dẫn ông vãng sanh. Ba ngày sau, ông thực sự niệm Phật vãng sanh. Đây là một ví dụ rất hay, một tấm gương tốt, đó là thực sự cầu vãng sanh, có cầu tất có ứng. Chúng ta niệm Phật mà không có tin tức gì, nguyên nhân là do không thật sự muốn vãng sanh. Nếu nói rằng niệm Phật bảy ngày sau sẽ vãng sanh, có lẽ niệm Phật đường sẽ không còn ai! Vì vậy, nguyện của chúng ta không tha thiết, có cũng như không, Phật biết bạn không thật lòng, nên không đến.

Đáp: Pháp môn niệm Phật, khi tu học nên lấy “đứng” làm chính, vì vậy niệm Phật còn được gọi là “Phật lập tam muội”, tức là đứng và đi. Trong kinh Hoa Nghiêm, tỳ kheo Cát Tường Vân đã làm gương cho chúng ta về cách tu tập “Bát chu tam muội”, thường thì một kỳ tu học là chín mươi ngày, trong chín mươi ngày này không được nằm xuống ngủ, cũng không được ngồi xuống. Với thể lực ngày nay của chúng ta, thực sự không thể chịu nổi việc tu tập như vậy, tức là nếu chúng ta có thể làm được một ngày một đêm đã là rất tốt rồi. Vì thế, trong niệm Phật đường, việc niệm Phật chủ yếu là đi vòng quanh Phật, đây là điều chúng ta cần thường xuyên học hỏi.

Đáp: Bạn không nên nghĩ rằng mình có thể an trú ngay được, càng nghĩ về việc an trú trong thực tướng, bạn càng khó an trú. Phương pháp tốt nhất là niệm một câu A Di Đà Phật đến cùng, như vậy sẽ không còn bất kỳ ý niệm nào khác, tức là buông bỏ hết mọi vọng tưởng, phân biệt, chấp trước. Niệm Phật như vậy mới gọi là niệm Phật chân thật, như vậy niệm Phật mới có thể hợp với thực tướng.

Đáp: Trợ niệm là tự lợi và lợi tha, trợ niệm là vừa tự mình niệm Phật vừa giúp đỡ người khác. Kinh điển nói rằng bạn có thể giúp hai người niệm Phật vãng sinh, công đức này còn lớn hơn so với việc bạn tự tu hành. Bởi vì bạn trong đời này giúp hai người thành Phật, còn có công đức nào trong thế gian và xuất thế gian lớn hơn công đức này? Không có. Nếu bạn có thể giúp mười mấy người vãng sinh Tây Phương Cực Lạc, khi bạn lâm chung nhất định sẽ được vãng sinh. Bởi vì họ chắc chắn sẽ nói với A Di Đà Phật: “Chúng con có thể vãng sinh Tây Phương đều nhờ vào sự giúp đỡ của người này, chúng con bây giờ cùng nhau đến tiếp dẫn người ấy.” Người cùng một lòng, tâm lý tương đồng! Vì vậy, trợ niệm cần phải làm một cách nghiêm túc, việc này không cản trở việc tự mình niệm Phật, là lợi ích cho cả mình và người.

Đáp: Không phải vậy, đó là do tập khí của bạn. Mỗi người khi mới bắt đầu học đều gặp phải khó khăn này, chỉ cần kiên nhẫn vượt qua khó khăn thì sẽ ổn. Thường thì cần khoảng hai, ba ngày để vượt qua. Giống như khi tham gia khóa Phật thất, ba ngày đầu rất vất vả, ngày thứ tư sẽ dễ chịu hơn, từ ngày thứ năm trở đi sẽ rất tự tại, vì vậy tham gia một khóa Phật thất, công phu rất khó đạt được. Nếu liên tục tham gia nhiều khóa Phật thất, sẽ rất hữu ích. Khóa Phật thất đầu tiên là bước đệm, cần lễ Phật và cầu Phật lực gia hộ, khi nghiệp chướng tiêu trừ thì mọi thứ sẽ bình thường.

Chùa Hưng Long ở Trường Xuân có một vị pháp sư tên Thường Huệ, nghe nói đã hơn bốn trăm ngày không ngủ, đó là một đạo tràng niệm Phật rất thù thắng và hợp pháp ở miền Bắc. Vì vậy, khó khăn này có thể vượt qua được, chỉ cần có ý chí, quyết tâm và không sợ khổ.

Đáp: Nếu bạn vừa nghe kinh vừa đếm chuỗi hạt, miễn là tâm bạn có thể tập trung thì cũng được. Điều quan trọng nhất là trong lòng bạn ít khởi vọng tưởng, công phu của bạn mới có hiệu quả. Nếu bạn làm như vậy mà vọng tưởng vẫn không thể đoạn trừ, thì bạn có thể tách biệt chúng ra; khi nghe kinh thì chuyên tâm nghe, khi niệm Phật thì chuyên tâm niệm. Hãy xem cách nào giúp bạn dễ dàng tập trung tâm hơn, vì tâm thanh tịnh thì cõi Phật cũng thanh tịnh. Điều này nhất định phải hiểu rõ.

Đáp: Điều này phụ thuộc vào công phu của bạn. Tốt nhất là khi niệm Phật thì tập trung vào việc niệm Phật, khi nghe kinh thì tập trung vào việc nghe kinh. Niệm Phật là để tu định, còn nghe kinh là để mở trí huệ, làm như vậy sẽ tốt hơn.

Đáp: Toàn tâm toàn ý niệm Phật nghĩa là một lòng xưng niệm, niệm Phật phải không nghi ngờ, không xen tạp, không gián đoạn, như vậy là đúng. Nguyên tắc chỉ đạo cao nhất của phương pháp niệm Phật chính là tám chữ trong “Đại Thế Chí Bồ Tát Niệm Phật Viên Thông Chương”: “Đô nhiếp lục căn, tịnh niệm tương kế”. “Đô nhiếp lục căn” là thu tâm, thu tâm thì tâm mới thanh tịnh, mắt không dính vào sắc tướng bên ngoài, tai không dính vào âm thanh bên ngoài, giống như ý nghĩa của “Phản văn văn tự tánh, tánh thành vô thượng đạo” của Quán Thế Âm Bồ Tát.

Phàm phu lục căn hướng ra ngoài, duyên với cảnh giới bên ngoài, nên bị ảnh hưởng bởi cảnh giới bên ngoài, bị ngoại cảnh dụ dỗ. Phật Bồ Tát duyên vào bên trong, không hướng ra ngoài, gọi là phản văn, tai nghe lại, mắt nhìn lại. Phản lại cái gì? Phản lại tự tánh, căn tánh của lục căn, trần tánh của lục trần. Nếu bạn phản lại và thấy được tánh thì đó là minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành Phật. Trong Phật môn thường nói “hồi đầu thị ngạn”, câu này nhiều người đọc được nhưng thực ra không hiểu ý. Hồi đầu thị ngạn, hồi đầu từ đâu? Từ lục căn, lục trần, lục thức mà hồi đầu, hồi đầu thấy được căn tánh của lục căn, trần tánh của lục trần, thức tánh của lục thức, cái tánh đó là một tánh. Chỉ cần bạn hồi đầu là thấy được tánh, một khi thấy tánh, không chỉ vượt qua lục đạo, mà còn vượt qua mười pháp giới, thành Pháp thân Bồ Tát!

Hiện tại ý niệm của chúng ta đều ở bên ngoài, mắt thích nhìn, cái này đẹp thì nhìn nhiều, cái kia không đẹp thì không nhìn, bạn thấy mắt thấy sắc, bên trong khởi vọng tưởng, khởi phân biệt, khởi chấp trước, chưa hồi đầu. Sau khi hồi đầu, vọng tưởng, phân biệt, chấp trước không còn nữa, mắt thấy sắc, thấy sắc tánh. Bạn dùng cái gì để thấy sắc tánh? Bạn dùng căn tánh của mắt, không phải dùng thức của mắt. Dùng căn tánh của mắt để thấy tánh của sắc bên ngoài, đó gọi là Phật tri Phật kiến, đây là công phu rất sâu, trong Kinh Lăng Nghiêm nói rất rõ. Nếu bạn thường xuyên dùng công phu như vậy, đây là công phu cao cấp nhất trong Phật môn, thực sự có thể rời khỏi mọi vọng tưởng, phân biệt, chấp trước. Thật sự phải buông bỏ, không buông bỏ thì không được, không buông bỏ chính là chướng

Đáp: Đúng vậy, làm như vậy là để đặt gốc rễ, bạn gốc rễ vững chắc rồi mới học giáo lý, đây là quy trình chắc chắn. Chúng ta nên chủ yếu học “Đệ Tử Quy” một cách nghiêm túc, còn nghe kinh chỉ là bổ trợ. Hiện nay, mọi người đã sơ suất với điều này, Vương Tài Quý ở Trung Quốc đại lục cũng đã gần mười năm, trẻ em sau khi học xong trở nên kiêu căng, không tôn trọng cha mẹ ở nhà, không tôn trọng thầy cô ở trường, lời nói rất thiếu lễ độ, phê phán cha mẹ, phê phán thầy cô, vì họ nghĩ rằng không cần học “Đệ Tử Quy”, chỉ cần niệm Tứ Thư Ngũ Kinh, Chư Tử Bách Gia là đủ, vấn đề chính là ở chỗ này. Vì vậy, tôi nói với họ rằng, nếu không đặt gốc rễ ở “Đệ Tử Quy”, “Thập Thiện Nghiệp Đạo”, bạn sẽ không làm người tốt được, làm người tốt không được, làm sao bạn có thể thành Phật? Làm sao bạn có thể làm Bồ Tát?

Học Phật phải từ trong tâm hóa giải ý nghĩ đối lập với tất cả mọi người, mọi việc, mọi vật, tôi không đối lập với bất kỳ ai, người ta đối lập với tôi là chuyện của họ, hai bàn tay vỗ mới kêu. Vì vậy, tuyệt đối không được có ý muốn kiểm soát, chiếm hữu đối với người, việc, vật. Nếu bạn có thể thực sự hiểu và thực hiện ba câu này, bạn sẽ thuận lợi trên con đường Bồ Đề, học “Đệ Tử Quy” rất dễ dàng, học giới luật nhà Phật cũng rất dễ dàng. Nếu còn có ý muốn kiểm soát, chiếm hữu đối với người, việc, vật, dù có học ba trăm năm, bạn cũng vẫn ở ngoài cửa Phật, vì bạn học chỉ là bề ngoài. Dù nói được đến mức hoàn hảo, nhưng không liên quan gì đến việc giải thoát sinh tử, thoát khỏi luân hồi. Đây đều là những lời thật lòng, không phải lừa dối.

Công phu của chúng ta phải tự mình thực hiện, tự mình hưởng, “ông tu ông đắc, bà tu bà đắc, không tu không đắc”, bạn tu thì người khác không lấy được. Ở thế giới Sa Bà, chỉ cần chúng ta nghiêm túc nỗ lực, sinh về thế giới Tây Phương Cực Lạc, đạt được Thực Báo Trang Nghiêm Độ là điều có thể. Thiện Đạo Đại Sư trong “Quán Kinh Tứ Thiếp Sớ” nói, “ba bậc chín phẩm vãng sinh, tất cả là do duyên gặp khác nhau”, duyên của chúng ta là tốt đẹp, có thầy giỏi, gặp được pháp môn tốt, có môi trường tu học tốt, tài liệu tham khảo phong phú, không thiếu thốn, duyên như vậy đi đâu tìm! Điều thiếu duy nhất là bạn có chịu làm không, có chịu tuân theo giáo pháp không, thật sự làm thì không ai không thành tựu.

Đáp: Phật pháp không có pháp nhất định, sâu xa hơn là không có pháp nào cố định. Việc tu hành Phật pháp hoàn toàn theo sự thuận tiện của bản thân, bạn tu hành như thế nào thấy thoải mái, tự tại thì dùng phương pháp đó. Vì vậy, Phật có tám vạn bốn nghìn pháp môn, không phải chỉ một pháp môn. Tại sao? Phải phù hợp với bản thân mình. Chúng ta mỗi người có căn tánh khác nhau, nếu bản thân thấy thích ứng thì cách tu đó là đúng pháp. Nếu nhất định phải theo một phương pháp cố định, bạn sẽ gặp rắc rối.

Khi tu hành chung trong tập thể, cần có tốc độ nhất định, âm điệu đồng đều để duy trì trật tự. Mục đích chính của sự đồng đều này là để độ chúng sinh, làm cho nhiều người chưa học Phật nghe thấy âm thanh này cảm thấy dễ nghe, trật tự và ngưỡng mộ. Đây là một sự biểu diễn trên sân khấu, việc tu hành thật sự là của cá nhân, cần phải biết điều này.

Các hình thức, nghi quy của Phật giáo đều là để dẫn dắt chúng sinh, thay Thích Ca Mâu Ni Phật thu hút tín đồ. Phật chưa bao giờ khuyên người khác tin theo ngài, cũng không chiêu sinh. Chúng ta là đệ tử cũng không nên mời gọi người khác đến học Phật. Chỉ cần làm gương tốt, khiến họ thấy ngưỡng mộ và tự nguyện theo, đó mới là đúng. Vì vậy, chúng ta cần hiểu rõ mục đích của nghi quy trong Phật môn.

Đáp: Niệm Phật nhanh hay chậm không quan trọng, chỉ cần niệm sao cho tâm mình thanh tịnh, niệm để loại bỏ được vọng tưởng, phân biệt, tập khí của mình là được, như vậy sẽ có cảm ứng.

Đáp: Vị pháp sư đó tu Ban Châu Tam Muội, bạn nên thỉnh giáo ông ấy. Có rất nhiều phương pháp niệm Phật, Ban Châu Tam Muội còn gọi là Phật Lập Tam Muội; chỉ có thể đi và đứng, không được nằm ngủ, mỗi kỳ là chín mươi ngày, tôi không chịu nổi nên không tu pháp môn này. Pháp môn tôi tu là học theo Ấn Quang lão pháp sư, mệt có thể nghỉ ngơi, có thể ngủ. Trong kinh Hoa Nghiêm, Thiện Tài Đồng Tử tham vấn vị thiện tri thức đầu tiên, Đức Vân Tỳ Kheo, ngài tu Ban Châu Tam Muội. Đây thuộc loại tinh tấn niệm Phật, điều kiện cơ bản là phải thật sự hiểu rõ lý luận, phương pháp, cảnh giới của niệm Phật.

Đáp: Được, không phân biệt thời gian hay địa điểm, chỉ cần không phải làm việc cần suy nghĩ, thì nên niệm Phật. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là trong lòng bạn thật sự có Phật, thật sự nghĩ đến Tây Phương Cực Lạc. Nếu không phát ra được nguyện này, tức là vẫn còn lưu luyến thế gian, không buông bỏ được. Nguyên nhân là do còn nghi ngờ về Tây Phương Cực Lạc, thiếu niềm tin vững chắc, vì vậy việc nghe kinh, đọc kinh rất quan trọng. Trong ba bộ kinh Tịnh Độ, 《無量壽經》(Vô Lượng Thọ Kinh), 《觀無量壽佛經》(Quan Vô Lượng Thọ Phật Kinh), và 《阿彌陀經》(A Di Đà Kinh) chuyên giới thiệu về Tây Phương Cực Lạc. Hiểu rõ ý nghĩa kinh điển, sau đó thực hành mới có cảm ứng, giúp bạn củng cố niềm tin.

Đáp: Phương pháp niệm Phật là để âm thanh của Phật từ trong tâm sinh ra trước, rồi từ miệng niệm ra ngoài, và tai nghe âm thanh đó. Điều này giúp dễ dàng giữ tâm, không bị phân tâm. Tâm phải có Phật, đây mới là điều căn bản. Nếu miệng niệm Phật mà tâm lại suy nghĩ lung tung, thì không thể giữ tâm được. Niệm Phật là để tu tập tâm thanh tịnh, điều này phải hiểu rõ.

“Pháp môn bình đẳng, không có cao thấp”, dù phương pháp khác nhau, nhưng đều nhằm làm cho tâm trở nên thanh tịnh. Nếu tâm không còn vọng tưởng, phân biệt, chấp trước, thì gọi là “nhất tâm bất loạn”. Nếu còn phân biệt chấp trước, công phu sẽ bị đứt quãng, chỉ dùng niệm Phật để khắc phục vọng tưởng, phân biệt, chấp trước, gọi là công phu thành mảnh, và có thể được sinh về cõi đồng cư của Phàm Thánh. Công phu thành mảnh là điều mọi người đều có thể làm được, miễn là chúng ta buông bỏ danh lợi, năm dục sáu trần. Vì vậy, các tổ sư nói rằng pháp môn niệm Phật là “vạn người tu, vạn người thành”.

Đại sư Ấn Quang đã dạy một phương pháp rất tốt: dán chữ “chết” lên trán. Luôn nghĩ rằng mình sắp chết, còn điều gì không buông bỏ được? Có điều gì bạn có thể mang theo? Đây là bí quyết giúp công phu niệm Phật đạt hiệu quả. Vì vậy, niệm Phật quan trọng nhất là ở tâm, có thể thấy rõ và buông bỏ. Về mặt thực hành, hoàn cảnh có khác nhau, nên phải theo duyên mà không nên bám víu. Đối với Phật pháp và thế gian pháp đều không nên tham luyến, phải buông bỏ sạch sẽ, để tâm thanh tịnh hiện ra. Tâm thanh tịnh chính là tâm Phật, là bản chất của pháp. Như 《Kinh Kim Cang》 nói: “Pháp còn phải bỏ, huống hồ phi pháp”. Do đó, việc giữ tâm niệm Phật, âm thanh lớn hay nhỏ không quan trọng, quan trọng nhất là chính mình có thể đạt được tâm thanh tịnh. Phương pháp của người khác không nhất thiết phù hợp với tôi, và phương pháp của tôi cũng không nhất thiết phù hợp với người khác. Mỗi người có căn tính khác nhau. Vì vậy, pháp không có quy định cố định, niệm Phật cũng không có phương pháp cố định, quan trọng nhất là tin, nguyện, hành, và một lòng niệm Phật.