Pháp Sư Tịnh Không Vấn Đáp : Công việc – hôn nhân – gia đình – sinh hoạt

Pháp Sư Tịnh Không 05

Chủ đề vấn đáp : Công việc - Hôn Nhân - Gia Đình - Sinh Hoạt hằng ngày

Đáp: Hiện tượng mà bạn nói có thể do cả hai trường hợp, chỉ khi nghiệp chướng hiện tiền thì oan gia trái chủ mới tìm đến và nhập vào. Phương pháp giúp đỡ chắc chắn phải là hòa giải, người thân có thể hỏi linh thể đó từ đâu đến, vì lý do gì mà tìm đến, thường họ sẽ nói ra. Nếu họ muốn báo thù, cần phải giải thích cho họ hiểu về đạo lý “oan oan tương báo, không bao giờ dứt”, và đàm phán với họ, chẳng hạn như giúp họ tụng kinh, niệm Phật, hoặc làm các nghi lễ siêu độ. Kinh Địa Tạng và Thập Thiện Nghiệp Đạo là hai bộ kinh mà các linh hồn thích nhất. Hứa sẽ tụng 100 bộ kinh để hồi hướng cho họ, và nếu có tên của họ, còn có thể lập một bài vị để cúng, họ sẽ vui lòng chấp nhận, và oán hận sẽ được giải trừ.

Đáp: Áp chế quỷ và mượn thân thể là hai việc khác nhau. “Áp chế quỷ” là khi một người gặp vận rủi, quỷ đến trêu chọc và áp chế một lúc rồi rời đi. “Mượn thân thể” là khi quỷ có việc muốn nhờ người, vì không thể giao tiếp trực tiếp nên mượn thân thể của người để giao tiếp.

Đáp: Không thể! Ngoại đạo dùng bùa chú để xua đuổi những oan gia trái chủ, nhưng sự oán hận của họ chưa được giải tỏa. Họ rời đi chỉ trong chốc lát, khi vận mệnh của bạn suy yếu, họ lại quay trở lại, việc này không có hồi kết.
Ví dụ, chúng ta nợ người ta tiền, họ đến đòi nợ. Chúng ta tìm một người có thế lực, tìm một ông trùm hắc đạo giúp đuổi họ đi. Người đòi nợ bị đuổi đi, nhưng nợ vẫn chưa trả hết. Khi người giúp chúng ta rời đi, người đòi nợ lại quay lại. Vì vậy, nợ tiền phải trả tiền, nợ mạng phải trả mạng, điều này là đương nhiên, không thể trốn tránh. Do đó, không thể tìm ngoại đạo dùng pháp thuật để giải quyết. Chúng ta phải theo quy củ, dùng Phật pháp, hợp tình hợp lý để giải quyết vấn đề.

Để giúp đỡ người thân trong gia đình phỉ báng Tam Bảo và không tin vào nhân quả báo ứng, cần có trí tuệ và kiên nhẫn. Hãy tự mình làm gương bằng cách thực hành tốt, để người trong gia đình nhận thấy rõ sự khác biệt trước và sau khi bạn học Phật. Khi họ nhận ra sự thay đổi tích cực, họ sẽ tự nhiên khen ngợi và bị cảm hóa. Nói cách khác, nếu người thân vẫn còn phỉ báng Tam Bảo và không tin vào nhân quả, đó có thể là do công phu tu hành và đức hạnh của bạn chưa đủ để cảm hóa họ.

Ngày xưa, tổ sư Ấn Quang sống trong một căn phòng có nhiều ruồi, muỗi và rệp. Khi thị giả muốn đuổi những con vật này ra ngoài, tổ sư đã ngăn lại và nói rằng chúng là thiện tri thức của mình. Chúng ở lại để chứng minh rằng đức hạnh của tổ sư chưa đủ để cảm hóa chúng. Đến khi tổ sư 70 tuổi, nơi ở của ngài không còn những con vật này nữa. Ngay cả những con ruồi, muỗi, kiến, rệp cũng bị cảm hóa, huống chi là người thân trong gia đình?

Chúng ta cần học theo tổ sư Ấn Quang, thực hành chân thật và kiên trì. Tấm lòng chân thành sẽ cảm động người khác. Quyết tâm không trách móc hay bực bội. Hãy coi tất cả mọi người như cha mẹ, như Phật Bồ Tát, và dùng tâm thành kính, trong sạch nhất để đối xử. Qua thời gian, nhất định sẽ cảm hóa được họ.

Nếu trong mệnh của người đó có 2 triệu, dù họ có vứt hóa đơn đi thì cũng không mất được; nếu trong mệnh không có 2 triệu, việc vứt đi hóa đơn lại là điều tốt, tránh được rắc rối. Vì nếu họ nhận được 2 triệu, có thể sẽ tạo ra nhiều tội nghiệp, gây ra họa hại. Nếu có thể vứt bỏ những thứ này, thì tâm tham lam về tiền bạc của họ sẽ giảm đi, đó lại là điều tốt. Vì vậy, tài lộc trong mệnh là không thể vứt bỏ được, dù hiện tại chưa phát nhưng sẽ phát trong tương lai. Thực tế, người phát tài ở tuổi càng lớn càng tốt, phát tài khi còn trẻ thường không phải là phước báo, còn có tài sản vào lúc tuổi già mới thực sự là phước báo.

Đáp: Tôi nghĩ việc mơ thấy Phật A Di Đà, hoặc thấy Quan Thế Âm Bồ Tát là có, dù không phải nhiều nhưng chắc chắn là có. Tuy nhiên, mơ thấy Phật A Di Đà không có nghĩa là bạn sẽ lập tức vãng sinh ngay lúc đó. Mơ thấy Phật chỉ là một giấc mơ, và giấc mơ vẫn chỉ là giấc mơ.

Có hai nguyên nhân chính dẫn đến việc này:

  1. Cảm ứng: Đôi khi, khi người mới bắt đầu học Phật, hoặc trong quá khứ có duyên với Phật, thì trong giấc mơ có thể xuất hiện những hình ảnh như vậy. Điều này là để tăng cường niềm tin của bạn. Không nhất thiết rằng bạn sẽ vãng sinh ngay lập tức, mà mục đích chính là để củng cố niềm tin của bạn.

  2. Tâm ý và thói quen: Nếu bạn thường xuyên đọc kinh và niệm Phật, thì những gì bạn nghĩ trong suốt cả ngày có thể ảnh hưởng đến giấc mơ của bạn. Bạn đã quen với thế giới Tây Phương Cực Lạc qua sự tu tập, nên có thể mơ thấy những hình ảnh này. Đây đều là những hiện tượng tốt.

Khi có những hiện tượng này, bạn chỉ cần biết rõ là được rồi, không nên khoe khoang hoặc cảm thấy tự mãn, như kiểu “Bạn thấy không, tôi đã mơ thấy Phật còn bạn thì không, chứng tỏ công phu của bạn không bằng tôi.” Điều này là hoàn toàn sai lầm và có thể là dấu hiệu của ma cảnh, không phải là cảnh giới của Phật.

Như trong 《Lăng Nghiêm Kinh》 đã nói rõ, việc thấy Phật hay ma không phải ở bên ngoài, mà là ở trong tâm bạn. Nếu tâm bạn thanh tịnh và đúng pháp, thì những gì bạn thấy sẽ là Phật; nếu tâm bạn không thanh tịnh, dễ sinh ra kiêu ngạo và phân biệt, thì đó là ma chứ không phải Phật.

Do đó, bên ngoài không có Phật cũng không có ma, tất cả đều phụ thuộc vào tâm bạn. Đức Phật đã dạy chúng ta, khi gặp phải những cảnh giới này, hãy coi như không thấy, không để tâm quá nhiều. Trong 《Kim Cang Kinh》 có nói “Tất cả hiện tượng đều là hư vọng”, những hiện tượng như thấy Phật hay ma đều là hiện tượng tốt. Dù bạn thấy Phật hay ma, miễn là tâm bạn không dao động, không phân biệt, không chấp trước, thì đó đều là những hiện tượng tốt.

Đáp: Tôi nghĩ việc mơ thấy Phật A Di Đà, hoặc thấy Quan Thế Âm Bồ Tát là có, dù không phải nhiều nhưng chắc chắn là có. Tuy nhiên, mơ thấy Phật A Di Đà không có nghĩa là bạn sẽ lập tức vãng sinh ngay lúc đó. Mơ thấy Phật chỉ là một giấc mơ, và giấc mơ vẫn chỉ là giấc mơ.

Có hai nguyên nhân chính dẫn đến việc này:

  1. Cảm ứng: Đôi khi, khi người mới bắt đầu học Phật, hoặc trong quá khứ có duyên với Phật, thì trong giấc mơ có thể xuất hiện những hình ảnh như vậy. Điều này là để tăng cường niềm tin của bạn. Không nhất thiết rằng bạn sẽ vãng sinh ngay lập tức, mà mục đích chính là để củng cố niềm tin của bạn.

  2. Tâm ý và thói quen: Nếu bạn thường xuyên đọc kinh và niệm Phật, thì những gì bạn nghĩ trong suốt cả ngày có thể ảnh hưởng đến giấc mơ của bạn. Bạn đã quen với thế giới Tây Phương Cực Lạc qua sự tu tập, nên có thể mơ thấy những hình ảnh này. Đây đều là những hiện tượng tốt.

Khi có những hiện tượng này, bạn chỉ cần biết rõ là được rồi, không nên khoe khoang hoặc cảm thấy tự mãn, như kiểu “Bạn thấy không, tôi đã mơ thấy Phật còn bạn thì không, chứng tỏ công phu của bạn không bằng tôi.” Điều này là hoàn toàn sai lầm và có thể là dấu hiệu của ma cảnh, không phải là cảnh giới của Phật.

Như trong 《Lăng Nghiêm Kinh》 đã nói rõ, việc thấy Phật hay ma không phải ở bên ngoài, mà là ở trong tâm bạn. Nếu tâm bạn thanh tịnh và đúng pháp, thì những gì bạn thấy sẽ là Phật; nếu tâm bạn không thanh tịnh, dễ sinh ra kiêu ngạo và phân biệt, thì đó là ma chứ không phải Phật.

Do đó, bên ngoài không có Phật cũng không có ma, tất cả đều phụ thuộc vào tâm bạn. Đức Phật đã dạy chúng ta, khi gặp phải những cảnh giới này, hãy coi như không thấy, không để tâm quá nhiều. Trong 《Kim Cang Kinh》 có nói “Tất cả hiện tượng đều là hư vọng”, những hiện tượng như thấy Phật hay ma đều là hiện tượng tốt. Dù bạn thấy Phật hay ma, miễn là tâm bạn không dao động, không phân biệt, không chấp trước, thì đó đều là những hiện tượng tốt.

Đáp: Phụng dưỡng cha mẹ là việc quan trọng nhất trong đời. Ngay cả khi bạn phát tâm làm công việc hoằng pháp lợi sinh, bạn vẫn cần đảm bảo rằng cuộc sống của cha mẹ được chăm sóc đầy đủ. Nếu gia đình bạn đã đủ điều kiện tài chính, bạn có thể theo đuổi công việc hoằng pháp mà không cần phải kiếm tiền để nuôi sống gia đình. Tuy nhiên, nếu cuộc sống của cha mẹ phụ thuộc vào bạn, thì bạn phải có trách nhiệm chăm sóc họ. Không chăm sóc cha mẹ là điều sai lầm, và điều này là không thể không biết.

Đáp: Đây là tình trạng phổ biến trên toàn thế giới hiện nay, như bạn đã nói, cuộc sống ngày càng trở nên khó khăn. Nguyên nhân là gì? Nguyên nhân là do chúng sinh tạo nghiệp ác mà không quay đầu. Nếu có thể quay đầu, thì tình hình sẽ cải thiện. Khi tình hình trở nên tồi tệ, tâm lý tội lỗi của con người càng dễ dẫn đến việc tạo nghiệp ác. Vậy nên, bên trong có tập khí ác, hạt giống ác, và bên ngoài có nguyên nhân xấu dẫn đến cảm ứng, đây là những gì Phật pháp giải thích về sự hỗn loạn trên thế giới.

Bạn cần suy nghĩ kỹ về nguyên nhân, chính là vì thế hệ này đã bỏ qua giáo huấn của thánh hiền. Chúng ta dạy trẻ em từ nhỏ phải cạnh tranh, và cạnh tranh dẫn đến đấu tranh. Xã hội này làm sao có thể bình an? Cạnh tranh là tâm lý ích kỷ, chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân. Mỗi người đều có tâm lý muốn lợi mình, hại người, và không nhận ra rằng hại người lợi mình là tội lỗi và sai lầm. Khi mọi người đều có tâm lý này, xã hội và thế giới này sẽ không thể cứu được.

Nhiều tôn giáo trên thế giới đã nói về ngày tận thế, và dấu hiệu đầu tiên của ngày tận thế chính là hiện tượng này. Khi con người không có thiện tâm, đầy rẫy tham, sân, si, đây là dấu hiệu của ngày tận thế. Làm thế nào để giúp mọi người giác ngộ? Đặt xuống tham lam, từ bỏ danh lợi, không chỉ cứu mình mà còn cứu thế giới. Vì vậy, chúng ta cần bắt đầu từ bản thân mình, học tập theo các quy tắc như “Đệ Tử Quy”“Mười Điều Thiện”. Đây là cách tự cứu mình và giúp đỡ người khác.

Về vấn đề kinh tế và tài chính, điều này phải hiểu là do nghiệp quả. Trong kinh điển, có người đã hỏi Đức Phật tại sao chúng sinh đến thế gian này và ý nghĩa của việc sống trên thế gian. Đức Phật trả lời rằng, “Nhân sinh báo nghiệp.” Bạn đến thế gian này vì nghiệp lực của bạn. Tại sao có người hưởng phúc, còn người khác chịu khổ? Điều này phụ thuộc vào nghiệp lực từ các đời trước. Nghiệp dẫn đến sự đầu thai của chúng ta, chúng ta đều có thân người trong đời này vì nghiệp dẫn đến điều này. Tình trạng cuộc sống khác nhau là do nghiệp quả hoàn tất khác nhau. Nghiệp hoàn tất là nghiệp thiện và ác, nếu bạn đã tạo nghiệp thiện trong đời trước, bạn sẽ hưởng phúc trong đời này. “Báo” là thưởng quả; nếu bạn tạo phúc, bạn sẽ nhận phúc; nếu bạn tạo nghiệp ác, bạn sẽ chịu khổ. Do đó, mọi sự tốt xấu đều do chính mình tạo ra, không thể trách người khác.

Nhiều người, kể cả người nước ngoài, hiện nay cũng hiểu rằng mọi trải nghiệm trong đời đều không phải là ngẫu nhiên mà không có nguyên nhân từ các đời trước. Cũng giống như câu nói của người Trung Quốc, “Mỗi ngụm nước, mỗi miếng ăn đều đã được định trước,” tất cả đều liên quan đến nghiệp từ đời trước. Những gì chúng ta làm trong đời này sẽ ảnh hưởng đến đời sau. Khi hiểu được điều này, chúng ta sẽ cẩn thận trong từng ý nghĩ, lời nói, hành động, và không tạo nghiệp ác.

Về vấn đề tài chính, Phật đã dạy rất rõ rằng đó là quả báo của những gì người ta mong cầu. Mong cầu tài sản, trí tuệ, sức khỏe, Phật nói rằng đó là quả báo. Quả có nguyên nhân; bạn phải tạo nguyên nhân để nhận quả. Tài sản đến từ đâu? Nếu bạn thích bố thí tài sản trong quá khứ, bạn sẽ nhận được tài sản trong đời này; nếu bạn thích bố thí pháp, bạn sẽ nhận được trí tuệ; nếu bạn thích bố thí vô úy, bạn sẽ có sức khỏe và tuổi thọ. Vô úy có nghĩa là giúp người khác tránh khỏi nỗi sợ hãi, và trở nên an toàn. Trong các loại bố thí vô úy, đơn giản nhất là không ăn thịt chúng sinh, không để chúng cảm thấy sợ hãi vì bạn.

Dù là bố thí tài sản hay pháp, nếu bạn làm với tâm vui vẻ, quả báo bạn nhận được sẽ dễ dàng và thuận lợi. Nếu bạn bố thí với tâm miễn cưỡng và sau đó hối hận, tài sản bạn nhận được sẽ khó khăn. Bố thí với tâm dễ dàng, quả báo sẽ dễ dàng đến. Đức Phật đã nói rất rõ trong kinh điển, nếu chúng ta hiểu rõ và thực hành theo giáo lý, không chỉ có phúc báo tốt trong đời sau mà còn có thể thay đổi cuộc sống vật chất và tinh thần của chúng ta trong đời này. Trong đời này, nếu chúng ta nhận được quả báo hoa, thì đời sau sẽ nhận được quả báo thực sự. Nếu quả báo hoa tốt, quả báo thực sự cũng sẽ tốt đẹp và thù thắng.

Đáp: Ở bên cạnh chăm sóc họ là điều đúng đắn. Việc đi ra ngoài sám hối hoặc làm lễ cầu an, thật sự không thể tiêu trừ nghiệp chướng của họ. Bạn ở bên họ, tự tụng kinh, niệm Phật với âm thanh lớn để họ cũng nghe thấy, nếu họ có thể niệm theo bạn thì càng tốt. Khi bạn đọc kinh cho họ nghe, nếu họ cảm thấy vui vẻ hoặc chưa hiểu rõ ý nghĩa của kinh, bạn có thể giải thích cho họ để họ sinh tâm hoan hỷ và niệm Phật, điều này chính là giúp tiêu trừ nghiệp chướng. Điều này có hiệu quả gấp nhiều lần so với việc bạn rời khỏi họ để đi sám hối hoặc niệm Phật ở nơi khác!

Hơn nữa, chúng ta không thể quên một điều rằng, các vị Phật và Bồ Tát hiện ra đều là để làm gương tốt nhất cho mọi người. Nếu cha mẹ hoặc người thân bệnh mà bạn không chăm sóc, mà lại đi đến chùa làm lễ, sám hối, điều này có thể tạo ra ảnh hưởng tiêu cực. Mọi người sẽ thấy, nếu con cái không chăm sóc cha mẹ khi họ bị bệnh, họ sẽ nói rằng không nên khuyến khích con cái học Phật, vì học Phật mà không hiếu thuận, cha mẹ bệnh sắp chết mà không quan tâm, bạn sẽ khiến người khác tạo nghiệp nói xấu về Tam Bảo, tội lỗi sẽ rất lớn!

Do đó, các đồng tu cần phải biết điều này, đây là cơ hội tốt nhất để bạn thể hiện hành trì thực sự của một Phật tử, với lòng thành tâm và toàn lực chăm sóc. Trong khi chăm sóc, tất cả hành động cần theo đúng Phật pháp. Khi bạn có người thân hoặc bạn bè đến thăm bệnh, thấy bạn hành xử như vậy, họ sẽ cảm phục và nhận ra lợi ích của việc học Phật, từ đó họ sẽ học Phật và khuyến khích người thân của họ học Phật. Vì vậy, khi cha mẹ tuổi già, đặc biệt là khi họ bị bệnh, bạn cần toàn tâm toàn lực chăm sóc, khuyến khích cha mẹ niệm Phật, giải thích cho họ và người thân về ý nghĩa của các kinh điển, đây là công đức vô lượng, còn hơn nhiều so với việc bạn sám hối hoặc tham gia tu tập chung! Điều này rất quan trọng để bạn hiểu.

Trả lời : Đúng pháp, bạn có thể cầu sự gia trì của Tam Bảo, nhưng điều quan trọng là cầu với tâm chân thành và cung kính. Thực ra, chính tâm chân thành và cung kính này có thể hóa giải tai nạn và giải quyết khó khăn, đây không phải là điều mê tín.

Đáp: Khi bạn gặp phải bất kỳ khó khăn nào mà tất cả các phương pháp khác đều không hiệu quả, kể cả các kinh chú, thì một câu “A Di Đà Phật” chắc chắn có hiệu quả. Đây là lời nói của các pháp sư đỉnh cao, vì vậy bạn nhất định phải tin tưởng. Kinh điển thường dạy rằng “tất cả pháp đều từ tâm mà sinh”; nếu bạn tin rằng nó có hiệu quả, nó sẽ có hiệu quả, còn nếu bạn nghĩ rằng nó không hiệu quả, thì niệm Phật cũng không có tác dụng. Đức Phật trong “Vô Lượng Thọ Kinh” đã khen ngợi A Di Đà Phật là “cực tôn trong ánh sáng, vua của các Phật”, điều này thể hiện sự khen ngợi của tất cả các Phật và Như Lai đối với A Di Đà Phật. Chúng ta cần phải có lòng tin vào điều này.

Đáp: Những người không có công phu tu hành cũng có thể tham gia. Quan trọng nhất là phải có thành ý, vì “chân thành thì linh ứng”. Việc cần làm là làm rõ lợi hại và thiệt hơn, giải thích rằng sự báo thù chỉ khiến cả hai bên đều đau khổ, và nỗi đau này không chỉ kéo dài trong một đời mà còn tiếp tục đến các đời sau! Chỉ cần giải thích rõ ràng và minh bạch, thì thông thường người ta sẽ chấp nhận. Nếu đối phương không chấp nhận, có thể là do thành ý của chúng ta chưa đủ. Cần phải tự xét mình, với thành ý chân thành thì chắc chắn sẽ có thể giải quyết và hóa giải được.

Đáp: Bạn hãy nghiêm túc học tập và tu hành, dựa vào lòng từ bi và niềm tin của bạn, tự nhiên sẽ cảm động được cha. Hãy bắt đầu từ việc học cách yêu thương và bảo vệ các động vật nhỏ, nhất quyết không làm hại chúng, và cứu giúp chúng. Hãy làm những việc này một cách nghiêm túc để cha bạn thấy và cầu nguyện Phật Bồ Tát gia trì. Ngoài ra, các sách khuyên thiện, nhân quả của ba nhà Nho, Phật, Đạo có thể đưa cho ông xem và thường xuyên nói cho ông nghe. Vì ông là người lớn tuổi, bạn không tiện nói trực tiếp, nếu có bạn bè ở bên, bạn có thể nói cho bạn bè nghe, ông sẽ nghe và từ từ cảm động, giác ngộ. Đây là phương pháp khéo léo và thuận tiện.

Đáp: Không có trí tuệ thì phải học trí tuệ. Chịu thiệt thòi, bị lừa gạt là nộp học phí, mỗi lần chịu thiệt bạn sẽ học được nhiều điều. Bị lừa một lần, bạn sẽ biết thế gian này có những cách thức và thủ đoạn lừa đảo nào, biết rồi thì mở mang trí tuệ, cho nên nộp học phí cũng đáng, đừng để chuyện đó trong lòng. Tóm lại, hãy giữ tâm thiện, nói lời hay, làm việc tốt, trở thành người tốt, điều này là quan trọng.

Đáp: Việc bạn làm là đúng. Anh ấy chưa hối cải là do thời điểm chưa đến, bạn đừng nghi ngờ, chỉ cần tiếp tục làm, khi thời gian và duyên đủ, anh ấy sẽ nhận ra và hối cải. Bạn nên dùng tâm hoan hỷ để tu tập bố thí, giúp đỡ người khác, và hiểu rõ thêm về lý thuyết của tài thí, pháp thí và vô úy thí.

Bạn tốt hơn không nên nói ra. Bạn có thể đưa cho ông ấy đĩa DVD “Liễu Phàm Tứ Huấn” mà chúng tôi lưu hành, để ông ấy tự suy ngẫm và tỉnh ngộ, điều này tốt hơn bất cứ điều gì. Sử dụng phương pháp gợi ý gián tiếp, không nên nói thẳng với ông ấy, vì nếu nói trực tiếp có thể ông ấy sẽ không dễ chấp nhận, sẽ có tác dụng ngược.

Câu trả lời: Đó là quả báo, đồng thời cũng là phiền não. “Tu hành” chính là sửa chữa những hành vi sai lầm.

Trả lời: Làm công đức nhân danh cô ấy có hiệu quả. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là tự mình tu hành. Chỉ cần bạn thực sự tu hành và phù hợp với giáo pháp của Đức Phật, bạn sẽ được chư Phật bảo hộ và chư Thiên, chư Thần giữ gìn. Chúng ta không thể cứu độ cô ấy, nhưng nếu chúng ta có lòng chân thành, hãy để Phật Bồ Tát và chư Thần Hộ Pháp cứu độ cô ấy. Làm thế nào để giao tiếp với Phật Bồ Tát và chư Thần Hộ Pháp? Bằng sự chân thành. Quyết định là vì lợi ích của người khác, không phải vì lợi ích cá nhân, thì sẽ cảm động được chư Phật Bồ Tát và chư Thần.

Trả lời: Bạn hãy nghe thầy Cai Lixu giảng về 《Đệ Tử Quy》, thầy có nhắc đến ví dụ này. Ly hôn tuyệt đối không phải là việc tốt, hy vọng bạn nghiêm túc học tập, mong rằng mỗi người đều trở thành người tốt, mỗi gia đình đều hòa thuận. Gia đình là tổ chức cơ bản nhất của xã hội, nếu chúng ta so sánh toàn xã hội với cơ thể con người, thì gia đình là các tế bào của cơ thể; nếu có quá nhiều tế bào bị hỏng, con người không thể sống nổi. Sự rối loạn của xã hội ngày nay, nguyên nhân đầu tiên chính là tỷ lệ ly hôn quá cao, bạn có muốn gánh trách nhiệm về nhân quả không? Khi vợ chồng cãi nhau có vẻ như là chuyện nhỏ, nhưng lại ảnh hưởng đến hàng tỷ người trên thế giới đang phải chịu đựng, tội lỗi của bạn sẽ nặng nề hơn! Điều này ít ai nghĩ đến, nhưng lại là sự thật. Khi chúng ta kết hôn cần phải cẩn thận, đây không phải là trò đùa, vì vậy theo nghi lễ cổ xưa của Trung Quốc, hôn nhân rất trang trọng. Để nhấn mạnh rằng đây là việc lớn nhất trong cuộc đời. Việc gia đình có phát đạt hay không liên quan đến chuyện này, thậm chí sự thịnh vượng hay suy vong của quốc gia cũng liên quan đến vấn đề này, đây là vấn đề rất lớn!

Mạnh Tử nói rất đúng, “Hành sự không đạt, quay lại tự kiểm điểm”. Bạn không nên trách móc đối phương, mà nên tự kiểm điểm, vì sao lại xuất hiện tình trạng này? Nghiêm túc nỗ lực cải thiện, mới có thể giải quyết vấn đề này một cách hoàn chỉnh. Phải thật sự tìm kiếm trí tuệ, học cách trở thành người tốt, người thiện; dù chồng bạn là người mà bạn có ân oán, cũng phải hóa giải ân oán, chuyển oán thành thân, chuyển mê thành giác, chuyển bất thiện thành thiện, bạn phải thay đổi môi trường. Thay đổi từ đâu? Thay đổi từ bản thân mình, không phải từ hoàn cảnh bên ngoài; khi tâm bạn thay đổi, cơ thể cũng sẽ thay đổi, và môi trường cũng sẽ theo bạn thay đổi, đó là điều chắc chắn. Tất cả phải bắt đầu từ chính bản thân, không phải nói ly hôn sẽ giải quyết được vấn đề, ly hôn sẽ càng đau khổ hơn, nếu có con cái thì tội lỗi của bạn sẽ càng nặng nề hơn. Ngày nay, trẻ em trong các gia đình đơn thân có tỷ lệ phạm tội cao nhất trên toàn thế giới, bạn có muốn gánh chịu hậu quả này không? Bạn có muốn gánh trách nhiệm này không?

Đáp: Oán thù báo oán không có kết thúc, sẽ tiếp tục kéo dài từ đời này sang đời khác. Trong đời này, nếu người ta đối xử với bạn như vậy, thì đời sau bạn cũng sẽ đối xử lại với họ gấp đôi. Đây chính là báo oán, cả hai bên đều đau khổ, cần phải dùng trí tuệ để hóa giải. Nếu học tốt ba học phần giới, định, huệ của Phật giáo, thì những vấn đề này sẽ không còn. Tin vào Phật rất khó, bạn cần phải thật sự tin tưởng vào giáo lý của Phật, Bồ Tát, và các bậc thánh hiền, và thật sự học hỏi để có thể giải quyết vấn đề. Giải quyết vấn đề phải bắt đầu từ bản thân; khi bản thân đã giải quyết vấn đề, thì cũng có thể giải quyết vấn đề trong gia đình, và từ đó tiếp tục hóa giải các mâu thuẫn trong cộng đồng và làng xóm.

Đáp: Những người đã kết hôn hoặc chuẩn bị kết hôn nên thường xuyên tham khảo ý kiến của những người lớn tuổi, vì họ có thể truyền đạt những kinh nghiệm và bài học quý giá từ quá khứ. Khi kết hôn, trước tiên phải hiểu rõ tình hình thực tế, không chỉ là hiểu biết giữa nam và nữ mà còn phải nắm rõ tình hình gia đình của cả hai bên. Nếu gia đình ba đời trở lên đều tích thiện tích đức, thì con cháu chắc chắn sẽ có phúc. Ông bà tích đức thì con cháu cũng sẽ phát đạt. Hơn nữa, vợ chồng cần có mục tiêu chung để cùng nỗ lực, không nên hành động theo cảm tính. Cảm xúc rất dễ thay đổi và không chịu được thử thách; tỷ lệ ly hôn hiện nay cao là vì không cân nhắc đủ các yếu tố này.

Người học Phật nên tìm đối tượng cũng là người học Phật. Ví dụ, nếu đạo tràng của chúng ta tu tập theo pháp môn Tịnh Độ, thì mục tiêu là tu tâm thanh tịnh; nếu cả hai đều tu tâm thanh tịnh, cùng theo pháp môn và mục tiêu giống nhau, thì rất lý tưởng. Người học Phật cần biết giữ cho tâm hồn thanh tịnh và cơ thể nhẹ nhàng, vì tâm và thân thanh tịnh thì mới có trí tuệ để giải quyết vấn đề.

Để tạo dựng một tương lai hạnh phúc, vợ chồng cần đồng tâm đồng đức, có cùng chí hướng. Sự kết hợp này phải dựa trên đạo nghĩa chứ không chỉ là cảm xúc. Cảm xúc chỉ là phương tiện, còn đạo nghĩa là nền tảng để xây dựng hạnh phúc lâu dài; nếu chỉ dựa vào cảm xúc mà bỏ qua đạo nghĩa thì hôn nhân sẽ không bền lâu.

Đáp: Liều thuốc đó chính là bạn. Nếu bạn không cứu anh ấy thì ai sẽ cứu? Bạn học Phật cần có trí tuệ, cần có phương pháp khéo léo và kiên nhẫn để giúp anh ấy. Anh ấy chính là đối tượng đầu tiên bạn cần cứu độ.

Đáp: Điều quan trọng nhất trong việc giữ giới là nắm vững nguyên tắc chính, đó là “Tất cả ác không làm, tất cả thiện nên làm”. Đây là giới luật; “Tự thanh tịnh ý” là định và huệ. Nếu bạn có thể thực hiện hai câu này, việc giữ giới sẽ hoàn hảo. Phạm vi của ác rất rộng, không chỉ trong năm giới mà còn bao gồm cả những ý nghĩ, động thái vì bản thân cũng là ác.

Vì vậy, nếu bạn vì lợi ích công việc mà phá giới, phạm giới, điều đó cho thấy động cơ của bạn là vì lợi ích cá nhân. Nói nghiêm khắc, suy nghĩ, quan niệm, và hành vi như vậy đã phá hoại tận gốc của giới. Trong giáo pháp Đại thừa, Phật dạy chúng ta phải nghĩ đến chúng sinh, nghĩ đến xã hội. Còn chúng sinh thì phạm vi rất rộng, bao trùm cả hư không và pháp giới. Tại sao Phật dạy như vậy? Vì ý nghĩ ích kỷ là nguồn gốc của luân hồi sáu đường. Nếu phá được chấp ngã, luân hồi sáu đường sẽ không còn; nếu phá được chấp pháp, mười pháp giới cũng sẽ không còn.

Hiện tượng luân hồi vốn không tồn tại, mà là do chấp ngã và chấp pháp tạo ra. Nếu cả hai loại chấp này đều có, bạn sẽ bị mắc kẹt trong sáu đường, biển khổ vô biên, không thể ra khỏi. Để thoát khỏi luân hồi, bạn phải từ bỏ “ngã” và “lợi ích của tôi”, không còn lợi ích cá nhân, chỉ còn lợi ích của chúng sinh và lợi ích của xã hội. Có tư tưởng này, giới sẽ có căn bản. Nếu bạn luôn ích kỷ, vẫn còn chấp ngã, dù giữ năm giới mười thiện, chỉ là pháp của nhân thiên, không thể tiến xa hơn. Dù niệm Phật để vãng sinh không cần đoạn trừ phiền não, nhưng phải có khả năng chế ngự phiền não. Phiền não là gì? Ý nghĩ ích kỷ là phiền não căn bản, bạn phải có khả năng kiềm chế tư tưởng này, làm cho nó không hiện hành. Một lòng niệm danh hiệu sáu chữ và hướng về thế giới cực lạc, mới có thể mang nghiệp vãng sinh. Nếu không kiểm soát được tư tưởng ích kỷ, dù niệm Phật nhiều cũng không thể vãng sinh. Vì vậy, hãy luôn nghĩ đến lợi ích của chúng sinh và xã hội, đừng nghĩ đến lợi ích cá nhân. Chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân thì không thể thoát khỏi quả báo luân hồi.

Các phẩm từ 32 đến 37 trong “Đại thừa Vô Lượng Thọ Kinh” nói về “năm giới mười thiện”. Vì vậy, tôi đặc biệt chọn đoạn kinh này làm bài học tối, để tự mình mỗi ngày tự kiểm tra xem có thực hiện được không. Đây là tiêu chuẩn tối thiểu của việc giữ giới và cũng là mức độ cơ bản của việc đoạn ác tu thiện. Nếu không thực hiện được, dù có phát nguyện cũng không thể vãng sinh. Những người cùng niệm Phật có ý muốn gần gũi A Di Đà Phật trong đời này, nhất định phải nỗ lực thực hiện điều này.

Đáp: Học Phật để cầu gì? Mục đích của việc học Phật là gì? Nếu bạn hiểu rõ hai câu hỏi này, vấn đề của bạn sẽ được giải quyết. Học Phật là để cầu trí tuệ chân thực và viên mãn. Chỉ có trí tuệ mới có thể giải quyết mọi việc trong thế gian và xuất thế gian, không có trí tuệ thì không thể giải quyết vấn đề. Mục đích của việc học Phật là gì? Là để hiểu rõ chân tướng của vũ trụ và nhân sinh. Khi bạn có trí tuệ và hiểu rõ chân tướng, bạn sẽ biết cách theo đuổi kinh tế thị trường và tài phú. Tài phú từ đâu mà đến? Nếu bạn không biết nguyên lý mà mù quáng theo đuổi thì sẽ không đạt được. Trong kinh Phật có dạy cách phát tài, như hiện nay có nhiều quốc gia giàu có, nhiều người phát tài lớn, đó là do nhân duyên đã gieo từ kiếp trước, kiếp này hưởng quả báo. Trên đời không có gì là ngẫu nhiên, trong pháp thế gian và xuất thế gian tuyệt đối không có sự mưu mô, cơ hội chủ nghĩa là không thể. Nếu có thể, những nguyên lý và nhân quả mà Phật giảng trong tất cả các kinh đều có thể bị lật đổ.

Ngày nay mọi người đều mong cầu tài phú, trí tuệ thông minh, sức khỏe và trường thọ. Nếu bạn có thể tu học theo lý luận và phương pháp trong kinh điển, bạn sẽ đạt được cả ba điều này. “Trong cửa Phật, có cầu tất ứng”! Nếu thanh niên thực sự hiểu được Phật pháp có nhiều lợi ích như vậy, tự nhiên họ sẽ đến học Phật.

Tôi tiếp xúc với Phật pháp khi 26 tuổi, lúc đó tôi rất tiếc nuối vì cảm thấy mình học Phật quá muộn. Đây là duyên, lúc trẻ không ai giới thiệu Phật pháp cho tôi. Nếu có người sớm giới thiệu Phật pháp cho tôi, thành tựu học Phật của tôi hôm nay sẽ khác. Hiện nay, thanh niên không thể tiếp nhận Phật pháp vì bị xã hội chung quanh hiểu sai lầm, cho rằng Phật pháp là tiêu cực, mê tín, đó là chướng ngại lớn nhất khi tiếp cận Phật pháp. Vì vậy, nhất định phải để thanh niên thực sự hiểu rõ Phật pháp là gì.

Đáp: Bạn nên buông bỏ phiền não. Khi con người thường xuyên sống trong phiền não, sức khỏe sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều. Muốn có sức khỏe tốt, bạn nhất định phải luôn giữ tâm vui vẻ, thường xuyên có lòng tốt, nói lời hay, làm việc thiện và trở thành người tốt. Tôi hy vọng bạn sẽ xem bộ phim truyền hình “Liễu Phàm Tứ Huấn” mỗi ngày một lần và không ngừng trong suốt một năm. Hãy học theo ông Liễu Phàm, học cách giữ tâm, sinh hoạt và cách đối nhân xử thế của ông ấy, số phận của bạn tự nhiên sẽ thay đổi.

Đáp: Cảnh giới vô tâm trong Phật giáo không có nghĩa là không làm bất cứ việc gì, đó là một sự hiểu lầm. Giống như khi chúng ta nói “buông bỏ”, có người hiểu sai rằng buông bỏ là nghỉ việc và không làm gì cả, dẫn đến không có tiền, gặp khó khăn trong cuộc sống, đây là sự hiểu sai hoàn toàn. Phật Bồ Tát dạy chúng ta buông bỏ là buông bỏ tâm tự tư tự lợi, tâm danh lợi, chứ không phải buông bỏ mọi việc.

“Vô tâm” nghĩa là không có tâm vọng, có tâm chân thật; không có tâm ác, có tâm thiện. Không phải là không có cả tâm chân thật và tâm thiện, như vậy sẽ trở thành người gỗ, đó là sai lầm. Kinh Đại thừa nói “vô tâm” là chỉ tâm không vọng tưởng, không phân biệt, không chấp trước. Tâm chân thật, tâm thanh tịnh, tâm bình đẳng, tâm chính giác, tâm từ bi là những tâm chân thật cần có, những tâm ngược lại với năm tâm này thì không có.

Chúng ta dùng tâm chân thật để làm việc, dù ở ngành nghề, vị trí công việc nào, đó đều là sự nghiệp Bồ Tát. Phật Bồ Tát dạy “học làm thầy người, hành làm gương mẫu cho đời”, làm gương tốt cho tất cả chúng sinh, chúng ta trong ngành nghề của mình cũng làm một mẫu mực tốt cho người cùng ngành. Ví dụ, kinh doanh của bạn phải dùng tâm chân thành mà làm, lợi ích cho chúng sinh, quyết không vì lợi nhỏ mà hại chúng sinh. Người kinh doanh theo Bồ Tát nhất định là hàng thật giá thật, nếu thực sự muốn kiếm tiền thì phải dùng tâm chân thành, chắc chắn sẽ không ít lợi nhuận. Nếu dùng thủ đoạn tạo nghiệp ác, lừa dối chúng sinh để kiếm tiền, thì tiền đó cũng là do mạng có định trước, “một hớp uống, một miếng ăn đều do định trước”, nên nhất định không dùng thủ đoạn lừa dối để kiếm lợi nhuận.

Đáp: Những điều được giảng trong 《Liễu Phàm Tứ Huấn》 sẽ giải đáp tất cả cho bạn. Năm tôi 26 tuổi học Phật, cuốn sách đầu tiên tôi đọc là 《Liễu Phàm Tứ Huấn》 và nền tảng của tôi được xây dựng từ những giáo huấn trong cuốn sách này.

Năm 1977, tôi đến Hồng Kông giảng kinh, tại “Thư viện Phật giáo Trung Hoa” tôi thấy sách do “Hoằng Hóa Xã” của Ấn Quang Pháp Sư xuất bản. Ấn Quang Pháp Sư trong suốt cuộc đời mình đã hết lòng đề xướng 《Liễu Phàm Tứ Huấn》, 《Thái Thượng Cảm Ứng Thiên》 và 《An Sĩ Toàn Thư》. Khi xem trang bản quyền của các cuốn sách, tôi sơ lược thống kê thì thấy vào thời điểm đó, ba cuốn sách này đã được in khoảng ba triệu bản, một con số rất ấn tượng. Ấn Quang Đại Sư là Tổ sư của Tịnh Tông, tại sao Ngài không đề xướng rộng rãi các điển tịch của Tịnh Tông mà lại đề xướng ba cuốn sách này? Cuối cùng tôi đã hiểu, Ngài vì lòng từ bi rộng lớn cứu độ chúng sinh khổ nạn, bởi vì ba cuốn sách này dễ hiểu, chỉ cần có nền tảng từ ba cuốn sách này, lại chân thành niệm Phật cầu sinh Tịnh Độ, làm sao không thể vãng sinh!

《Liễu Phàm Tứ Huấn》 giải thích rõ ràng lý lẽ về nhân quả. Khi bạn thực sự thấu hiểu, bạn sẽ biết rằng “một miếng ăn, một ngụm uống đều đã được định trước”. Bạn làm ăn đúng đắn, số tiền kiếm được là những gì đã được định sẵn trong mệnh. Nếu bạn dùng thủ đoạn không chính đáng để lừa người, số tiền kiếm được vẫn không vượt quá số tiền đã định sẵn. Vậy tại sao phải lừa người? Nếu dùng thủ đoạn lừa gạt mà kiếm được nhiều hơn làm ăn lương thiện, thì Phật, Bồ Tát cũng sẽ đồng tình. Nhưng không có cách nào như vậy, ngay cả khi bạn ăn cắp hay cướp bóc, số tiền bạn cướp được cũng là số tiền mà bạn đã định sẵn trong mệnh. Nếu trong mệnh không có, bạn trộm cũng không được, cướp cũng không thành. Thực sự là “một miếng ăn, một ngụm uống đều đã được định trước”, “mọi điều đều là mệnh, nửa điểm không do người”.

Khi bạn hiểu rõ 《Liễu Phàm Tứ Huấn》, bạn sẽ biết cách làm ăn sao cho gia đình đều vui vẻ. Bạn ngày ngày đoạn ác tu thiện, tích công bồi đức, quả báo của bạn sẽ vô cùng tốt đẹp. Người đời muốn phát tài, không hiểu lý lẽ và phương pháp, ngược lại tạo ra nhiều ác nghiệp, kết quả là tiêu hao tài sản và phúc báo trong mệnh. Ví dụ bạn có một triệu trong mệnh, nhưng do tâm không thiện, kết quả chỉ có thể phát năm trăm nghìn, bị giảm một nửa. Nếu tạo ác nghiệp lớn hơn, có thể còn giảm nhiều hơn nữa, thật đáng tiếc!

Hy vọng bạn và cả gia đình cùng đọc 《Liễu Phàm Tứ Huấn》, xem đĩa DVD 《Liễu Phàm Tứ Huấn》, xem hàng ngày sẽ hiểu. Con người không thể có tham, sân, si. Tham sẽ thành ngạ quỷ, sân sẽ đọa địa ngục, thật đáng sợ! Tôi thà chịu khổ trong đời này, cũng không tạo tham, sân, si, không muốn đọa vào ba đường ác, đó mới là người thông minh thực sự, người có trí tuệ thực sự.

Đáp: Bạn nên nghe lời cha mẹ, đi làm việc chăm chỉ và từ đó tìm ra giá trị và ý nghĩa của cuộc sống. Học Phật không có nghĩa là từ bỏ công việc. Đức Phật Thích Ca Mâu Ni suốt cuộc đời của Ngài cũng đã làm công việc giảng dạy, Ngài không bao giờ từ bỏ công việc của mình.

Đáp: Bạn nên học tốt các môn học thế gian trước, có một kỹ năng để tự lo cho cuộc sống mà không phải lo lắng nhiều. Nhưng cuộc sống không cần quá giàu có, chỉ cần đủ sống là được, như vậy bạn có thể toàn tâm toàn lực để học Phật. Phật pháp nói: “Pháp luân chưa chuyển, thực luân đã tiên.” Nếu cuộc sống cơ bản của bạn còn gặp khó khăn, bạn sẽ không còn tâm trí để học Phật. Do đó, người tu hành tại gia nên sống ở mức cơ bản nhất mà không gặp vấn đề, gia đình vui vẻ, hạnh phúc, như vậy việc học Phật mới có hiệu quả.

Ngày xưa, các bậc xuất gia có thành tựu nhiều hơn, trong khi hiện nay thành tựu của các vị xuất gia ít hơn, nguyên nhân nằm ở đây. Ngày xưa, cư sĩ cung cấp cho các vị xuất gia bằng đất đai và rừng núi, do đó các chùa có tài sản cố định. Các chùa cho thuê đất cho nông dân, từ đó có thu nhập cố định, không phải dựa vào tín đồ, không cần tổ chức lễ nghi hay nghi thức. Vì kinh tế ổn định, tâm họ an yên, việc tu hành dễ dàng thành tựu hơn. Hiện nay, các chùa không có tài sản cố định, thu nhập hoàn toàn dựa vào lễ nghi và các pháp hội, do đó việc tu hành của các vị xuất gia rất khó thành tựu. Chúng ta quan sát thấy rằng, tại sao các tín đồ tại gia lại có thành tựu? Bởi vì họ có sự nghiệp, thu nhập cố định hàng tháng, do đó tâm của họ ổn định và thanh tịnh hơn cả các vị xuất gia.

Ngay cả trong hoàn cảnh hiện tại, các vị xuất gia vẫn có thể tu hành đúng lý đúng pháp, nhưng nếu thiếu niềm tin, sẽ khó khăn. Nếu bạn thực sự có niềm tin vững chắc vào Phật Bồ Tát, không nghi ngờ, thì dù có đói cũng sẽ chịu đựng. Phật Bồ Tát chắc chắn sẽ chăm sóc bạn, khi gặp khó khăn, sẽ có người đến giúp đỡ, có những duyên lành không ngờ tới, đó là sự gia trì của Tam Bảo.

Chúng ta không thể kiểm soát nguồn tài chính, vì không biết ai sẽ cung cấp, nhưng chúng ta chỉ có một niềm tin: Niệm Phật chỉ để cầu vãng sinh Tịnh Độ. Nếu thực sự không có nguồn tài chính, tâm chúng ta sẽ càng kiên định, chỉ niệm Phật một cách chân thành. Nếu không có thức ăn một ngày, niệm Phật một ngày; không có thức ăn hai ngày, niệm Phật hai ngày, ba, bốn ngày thì vãng sinh. Chúng ta phải có niềm tin như vậy, không nên tham sống sợ chết. Pháp sư Ngọc Kha thời Tống, ba ngày không ăn uống, chỉ niệm A Di Đà Phật, A Di Đà Phật đã đưa Ngài vãng sinh. Có ví dụ như vậy, chúng ta còn sợ gì! Kinh A Di Đà nói: “Một ngày đến bảy ngày”, chúng ta tin tưởng điều đó, vì vậy tâm phải luôn giữ sự chân thành và thanh tịnh, tuyệt đối không dựa vào bên ngoài. Nếu có người gửi tiền cúng dường, số tiền quá lớn, chúng ta nên hỏi: “Tiền này từ đâu mà có? Gia đình có biết không?” Tiền cúng dường phải là tiền sạch, nếu gia đình không biết, có thể làm tổn hại đến hòa hợp gia đình, hoặc nguồn tiền không chính đáng, chúng ta có thể từ chối nhận.

Trả lời: Trong tình huống của bạn, tốt nhất là nên đọc và tụng 《Liễu Phàm Tứ Huấn》 nhiều lần. Sách này sẽ giúp bạn có được nhiều sự khai sáng. Dù bạn làm công việc gì trong xã hội, khi quay về, hãy xem xét từ góc độ tâm hồn. Trước khi tiếp nhận Phật pháp, chúng ta thường hành động vì lợi ích cá nhân; nhưng khi đã học Phật, hiểu được lý lẽ, hãy chuyển đổi tâm ý từ lợi ích bản thân sang lợi ích xã hội và chúng sinh.

Nếu người khác nợ bạn tiền mà không có khả năng trả, bạn có thể làm từ thiện để tích lũy công đức, điều đó cũng rất tốt. Còn nếu bạn nợ người khác, bạn phải trả nợ. Nếu không trả hết trong đời này, bạn sẽ tiếp tục nợ ở kiếp sau. Trong cuộc sống, khi thấy những đứa trẻ tử vong sớm hoặc cha mẹ bị con cái coi thường, đó là do nợ nần trong tiền kiếp chưa trả hết. Vì vậy, phải tin vào luật nhân quả, nợ thì phải trả.

Việc xuất gia hay tại gia không quan trọng về hình thức. Đức Phật nói: “Phiền não là nhà, sinh tử là nhà, tam giới là nhà.” Quan trọng là bạn phải ra khỏi những “nhà” đó. Ra khỏi tam giới, sinh tử, phiền não thì dù xuất gia hay tại gia đều không quan trọng. Khi Đức Phật Thích Ca còn sống, có hai hình tượng Phật: một là Phật Thích Ca thể hiện hình thức xuất gia, hai là Vi-ma-cật thể hiện hình thức tại gia. Trong 《Vệ Ma Cật Kinh》, các đệ tử lớn của Đức Phật như Xá-lợi-phất, Mục-kiền-liên đều kính cẩn lễ bái Vi-ma-cật như với một vị Phật. Chúng ta có thể so sánh với Xá-lợi-phất và Mục-kiền-liên không? Không phải xuất gia là cao nhất, bạn cần hiểu rõ điều này.

Vào đầu thế kỷ 20, đại đức Âu Dương Kính Vô đã nói: “Phật pháp là con đường của thầy, Phật giáo không phải là tôn giáo hay triết học.” Phật giáo là con đường của thầy, trong đó thầy là quan trọng nhất, vì vậy phải tôn trọng thầy và con đường. Những người xuất gia cũng phải tôn trọng và lễ bái các thầy tại gia. Trong《Thiện Tài Đồng Tử Ngũ Thập Tam Tham》, Thiện Tài thăm viếng 53 vị thiện tri thức, trong đó chỉ có 5 người là xuất gia, còn lại đều là tại gia, bao gồm cả tại gia nữ và trẻ em. Thiện Tài lễ bái họ như lễ bái Phật. Nếu chúng ta không thể thành Phật trong đời này, đó là vì phiền não và thói quen kiêu ngạo quá nặng, luôn cảm thấy mình cao hơn người khác, vì vậy mà làm cản trở con đường của mình.

Ngày nay, số người hiểu quy tắc của người học trò ngày càng ít. Ngày xưa, từ nhỏ đã học 《Đệ Tử Quy》 để hiểu quy tắc và đạo lý của người học trò. Chúng ta phải hiểu quy tắc của học trò để thầy trò hòa hợp, thầy mới thật sự dạy dỗ bạn và bạn mới học được điều gì đó. Sự thành công của chúng ta trong đời phụ thuộc vào điều này. Nếu bạn hiểu rõ 《Đệ Tử Quy》, bạn sẽ có cơ hội gặp gỡ thiện tri thức và nhận được sự dạy dỗ từ những người bạn tốt và từ bi.

Trả lời: Rất chính xác. Người thật sự giác ngộ hiểu rằng trong cuộc đời này, chỉ cần có đủ ăn mặc là đủ, tại sao phải làm việc vất vả đến vậy? Chúng ta có thể thấy người Malaysia ở Đông Nam Á, họ làm việc một ngày và nghỉ hai ngày, một ngày làm việc đủ để ăn ba ngày, họ biết cách tận hưởng cuộc sống. Ngược lại, có những người làm việc không ngừng nghỉ, tích lũy tiền bạc đến mức cuối đời, nhưng không bao giờ có thời gian để tận hưởng những gì mình đã kiếm được, thật sự rất đáng tiếc. Tiền bạc có thể không biết sẽ được sử dụng vào việc gì trong tương lai, so với người Malaysia, rõ ràng là kém thông minh hơn.

Vì vậy, tôi đã từng khuyên những người đồng tu rằng nên làm việc chăm chỉ trong một năm, sau đó nghỉ ngơi trong hai năm để học Phật. Phương pháp này rất tốt; người thông minh thật sự biết cách làm việc, để lại những gì không cần thiết, chăm chỉ học Phật trong hai năm, chắc chắn sẽ đạt được thành tựu.

Trả lời: Việc quan trọng nhất để giúp đỡ chúng sinh chính là giới thiệu Phật pháp đến mọi người. Gia đình của bạn là đối tượng đầu tiên cần được độ, và thường thì việc này có thể gặp nhiều khó khăn hơn. Vì bạn đã có duyên làm thành viên trong gia đình, nếu không có duyên thì bạn sẽ không trở thành một gia đình với họ. Do đó, bạn cần phải có những phương pháp khéo léo và linh hoạt để giúp đỡ họ. Quan trọng nhất là sự thay đổi tích cực trong bản thân bạn sau khi học Phật; nếu gia đình thấy bạn đã thay đổi theo hướng tích cực, làm cho mọi người vui vẻ và khen ngợi, họ sẽ có khả năng đến với Phật pháp.

Điều này cần sự khôn ngoan và phương pháp tinh tế. Phật đã chỉ cho chúng ta bốn nguyên tắc gọi là “Bốn Pháp Thu Hút,” nghĩa là bốn cách để thu hút chúng sinh. Sau khi học Phật, bạn nên đặc biệt chú trọng phục vụ cho gia đình, đó là hành động bố thí. Bạn nên tránh chỉ trích những khuyết điểm của họ mà thay vào đó hãy khen ngợi những hành vi tốt của họ. Họ sẽ nhận thấy bạn học Phật đã biết cách hiếu kính cha mẹ, tôn trọng người lớn tuổi, hòa thuận với anh chị em và yêu thương các thế hệ sau, sự từ bi chân thành của bạn sẽ khiến họ cảm động. Khi họ đến hỏi bạn về Phật pháp, bạn có thể giải thích cho họ một cách chi tiết, và họ sẽ được độ.

Bạn tuyệt đối không nên học Phật, thực hiện ba quy y và năm giới, rồi khi thấy gia đình không làm đúng sẽ nói rằng: “Không được! Bạn đã phạm giới, sau này sẽ bị đọa địa ngục.” Điều đó chỉ làm cho gia đình coi bạn như kẻ thù. Học Phật cần có trí tuệ, biết phải nói gì với từng người, và phải có phương pháp và sự khéo léo. Vì vậy, một người học Phật sẽ mang lại phúc đức cho cả gia đình. Bạn cần thực hiện và giáo hóa gia đình bằng cách áp dụng toàn bộ giáo lý của Đức Phật trong kinh điển.

Trả lời: Đây là vấn đề đạo nghĩa, nên nhắc nhở và giúp đỡ họ, nhưng cần phải có trí tuệ và khéo léo. Khi nhắc nhở và khuyên bảo người khác, tốt nhất không có người thứ ba ở đó, vì nếu không, họ có thể cảm thấy xấu hổ và tổn thương lòng tự trọng của họ.

Đáp: Bạn tốt nhất nên quên đi chuyện này, đó là công đức vô lượng và sẽ giúp bạn có được tâm thanh tịnh. Nếu bạn cứ nghĩ về việc người ấy phạm giới, thì bạn cũng tự như phạm giới; nghĩ người ấy tạo nghiệp, thì bạn cũng tự như tạo nghiệp. Khi họ tạo nghiệp bằng thân miệng, bạn lại tạo nghiệp bằng ý. Như Đại sư Huệ Năng đã nói: “Nếu thật sự là người tu hành, không nên thấy lỗi lầm của thế gian.” Nếu bạn làm được câu này, thì sự tu hành trong đời này sẽ thành tựu. Còn nếu bạn thường xuyên nghĩ đến lỗi lầm của người khác, bạn sẽ phá hỏng tương lai của chính mình, và đời sau chắc chắn sẽ đọa vào ba đường ác. Tâm bạn không thanh tịnh, không có gì là che giấu hay không che giấu, đó là lỗi lầm nghiêm trọng của chính bạn.

Làm việc đã khó, làm người lại càng khó hơn. Đặc biệt là trong thời đại hiện nay, người ta thường mang nhiều phiền não, và việc giúp đỡ người khác thường dễ dẫn đến hiểu lầm. Nếu chúng ta không có trí tuệ và phương pháp khéo léo, những phiền não này khó có thể tránh khỏi. Do đó, người xưa đã nói: “Có thêm một việc còn kém hơn là ít việc, ít việc còn kém hơn là không có việc.” Bạn có thể thảo luận với cấp trên để không phải quản lý nhân sự, mà chuyển sang phụ trách công việc khác.

Quản lý nhân sự là việc khó nhất và cũng dễ gây mâu thuẫn nhất, nên cần có trí tuệ cao độ và phương pháp khéo léo, theo quan điểm của Phật giáo là “khéo léo và phương tiện.” Quan trọng nhất là “công bằng,” vì nếu quản lý nhân sự mà có thiên lệch, sẽ dễ tạo ra nghiệp chướng. Ví dụ, nếu bạn thiên vị một người bằng cách ưu ái trong việc thăng chức trong khi người khác xứng đáng thì lại cản trở cơ hội của họ, điều này sẽ tạo ra nghiệp và có quả báo.

Những khó khăn mà chúng ta gặp phải trong đời này có thể do chúng ta đã cản trở người khác trong quá khứ, và bây giờ họ có duyên để cản trở chúng ta. Nghiệp và quả báo là không thể sai lệch. Khi học Phật, quan điểm của chúng ta sẽ khác đi, tâm bình tĩnh hơn, và chúng ta có thể chấp nhận những điều bất như ý, từ đó giải quyết được những vấn đề và tiêu trừ nghiệp chướng.

Vì vậy, việc sinh ra trí tuệ và tâm vui vẻ là lợi ích thực sự của Phật pháp. Nếu không, trong xã hội hiện tại, có nhiều điều khó khăn đến mức một số người không thể chịu đựng nổi và dẫn đến tự tử. Nhưng tự tử cũng không giải quyết được vấn đề, quả báo vẫn phải chịu. Giải quyết vấn đề thực sự phải là phá mê khai ngộ. Trong các mối quan hệ giữa người với người, điều quan trọng nhất là sự chân thành. Học Phật, đặc biệt là khi đọc《Kinh Hoa Nghiêm 》, sẽ giúp bạn xử lý các vấn đề nhân sự một cách dễ dàng hơn.

Trả lời: Khi người khác làm phiền bạn khi bạn đang làm bài tập, bạn nên rộng lượng và từ bi, vì họ không hiểu tình huống của bạn. Bạn nên tha thứ cho họ và không cần phải bực bội. Chúng ta có thể sử dụng những phương pháp thuận tiện để tránh khỏi sự làm phiền, sao cho không ảnh hưởng đến công việc tu hành của mình.

Trả lời: Vấn đề này phụ thuộc vào tâm nguyện cá nhân. Nếu cảm thấy hiện tại mình có nghiệp chướng nặng, trí tuệ kém, chuyên tâm niệm Phật, cầu định cầu trí, đó là điều tốt. Tạm thời không kết duyên với chúng sinh, nhưng nếu thường xuyên hồi hướng công đức từ việc tu hành của mình cho chúng sinh, thì đã kết duyên với chúng sinh rồi; không nhất thiết phải nói chuyện với chúng sinh mới là kết duyên. Nói chuyện để kết duyên đôi khi có thể tạo ra duyên xấu, không nhất định là duyên tốt; nhưng hồi hướng công đức từ việc tu hành là pháp duyên thuần thiện. Khi công phu của mình thành tựu và trí tuệ khai mở, hãy mở rộng độ chúng sinh. Chúng ta nên chia việc tu hành thành các giai đoạn như vậy, điều đó là rất hợp lý.

Trả lời: Nếu ngôi nhà của bạn hướng về phía bắc và nhìn vào cửa chính là hướng lên trên, hai bên là hướng đông và tây, thì nếu đặt tượng Phật ở hướng đông hoặc tây sẽ không đúng pháp. Tượng Phật phải được đặt ở vị trí cao nhất, tức là vị trí dễ thấy ngay khi bước vào cửa, đó là vị trí chính và cao nhất. Vị trí này được xem là ‘hướng tây’; tất cả các hướng đều coi như là hướng tây, không cần phân biệt đông, nam, tây, bắc.

Trong kinh Hoa Nghiêm, khi thiện tài đồng tử đi tham vấn thiện tri thức ở phương nam, ‘nam’ không phải là phương nam theo hướng đông, tây, nam, bắc. Nếu nói có thiện tri thức ở phương nam, thì có nghĩa là các phương bắc, đông, tây không có sao? Tại sao thiện tri thức lại chỉ ở phương nam? Vì vậy, ‘nam’ là biểu pháp, đại diện cho ánh sáng. Trong ngũ hành, phương nam là hỏa, hỏa đại diện cho ánh sáng, ánh sáng đại diện cho trí tuệ. Thiện tri thức là người có trí tuệ, nơi họ ở được gọi là ‘phương nam’; thiện tri thức là người có phúc báo, nơi họ ở được gọi là ‘thành phúc’. Vì vậy, phương nam và thành phúc không phải chỉ một hướng hay một khu vực cụ thể. Do đó, miễn là bạn thành tâm cung kính cúng dường Phật Bồ Tát, tôn kính Phật Bồ Tát, bạn sẽ được tiêu tai diên nạn, không có tội lỗi gì. Nếu tượng Phật được đặt ở phía bắc, bạn hướng về phía bắc để lễ bái, có công đức chứ không có lỗi.

Trả lời: Người mới học có sự chấp trước là điều tốt, vì công phu của mình chưa sâu, nên cần chú trọng vào việc tu tập. Nho gia cũng nói ‘tuyển thiện cố chấp’, vì vậy người mới học nên có sự chấp trước. Khi nào mới có thể thuận theo chúng sinh? Khi bản thân đã có định lực, không bị ảnh hưởng hay cám dỗ từ bên ngoài, thì mới có thể thuận theo chúng sinh. Nếu còn thấy cám dỗ từ ngũ dục lục trần và vẫn khởi tâm niệm, thì khi bạn thuận theo sẽ gây nghiệp. Từ xưa đến nay, đã có nhiều ví dụ như vậy.

Khi tôi học giáo, thầy Lý đã giới hạn chúng tôi, chưa đến bốn mươi tuổi không được đi giảng kinh ở ngoài. Trước bốn mươi tuổi, chỉ có thể luyện tập giảng kinh tại Liên xã Đài Trung hoặc Thư viện Từ Quang Đài Trung, vì sợ chúng tôi không chịu nổi cám dỗ bên ngoài mà sa ngã. Đây là sự yêu thương của thầy đối với học trò, chúng ta cần hiểu rõ lý do này. Mình có thể chịu đựng được thử thách không? Nếu không, thì nên giữ gìn và chấp trước một chút là tốt.

Trả lời: “Có thể. Nếu bạn có khả năng, thì nên giải thích rõ ràng cho họ; nếu không có khả năng, thì nên im lặng, không nên tranh cãi với họ, vì họ không hiểu sự thật. Tại Singapore, có nhiều linh mục Công giáo và mục sư Tin Lành đang đọc kinh Phật và muốn tìm hiểu Phật pháp, đây là điều tốt.”

Trả lời: Đây là phong tục tập quán của dân gian. Trong Phật pháp, tháng bảy âm lịch có ý nghĩa đặc biệt, đó là thời gian kết hạ an cư. Khi Đức Phật còn tại thế, các hoạt động hoằng pháp của Ngài chủ yếu diễn ra ở vùng lưu vực sông Hằng ở Ấn Độ. Mùa hè ở Ấn Độ là mùa mưa, mỗi ngày đều có mưa, khiến cho việc khất thực của các tỳ kheo rất bất tiện. Vì vậy, trong ba tháng này, các Tăng sĩ không ra ngoài khất thực, mà có thể nhận sự cúng dường từ cư sĩ. Ngoài ba tháng này, các đệ tử thường đi khắp nơi thuyết pháp và giáo hóa chúng sinh. Vào mùa hạ an cư hàng năm, các Tăng sĩ trở về gần gũi Đức Phật, nhận sự giáo dục lại, và tiến hành tập huấn. Giống như nhiều công ty ở Mỹ, từ quản lý đến nhân viên, hàng năm đều có hai đến ba lần đào tạo lại để cập nhật công nghệ mới. Nếu không tham gia đào tạo lại, họ sẽ bị loại bỏ. Vì vậy, ba tháng an cư mùa hè trong Phật pháp là thời gian đào tạo lại, để tập hợp các học viên hoằng pháp từ các nơi về, giúp họ có cơ hội gần gũi thầy và nâng cao cảnh giới mỗi năm.

Trả lời: Không có mối liên hệ nào cả. Những người nói như vậy không hiểu rõ về Nho giáo cũng như Phật giáo. Phật giáo là để rời xa khổ đau và đạt được hạnh phúc, sao có thể là văn hóa của cảm giác khổ đau được? Họ không hiểu Phật giáo, nên không cần phải để ý đến những gì họ nói.